Η aquaponics είναι ένα καινοτόμο σύστημα παραγωγής προϊόντων υδατοκαλλιέργειας, το οποίο συνδυάζει την παραγωγή ιχθύων σε συστήματα υδατοκαλλιέργειας ανακυκλοφορίας (RAS) με τη φυτική παραγωγή μέσω υδροπονικών (η τεχνική της καλλιέργειας φυτών χωρίς έδαφος) σε ένα σύστημα παραγωγής. Πρόκειται για μια βιώσιμη και αποτελεσματική γεωργική μέθοδο που εξαλείφει την ανάγκη για έδαφος και συντηρεί το νερό.
Τα πλεονεκτήματα αυτής της τεχνικής είναι πολλαπλά:
Μπορεί να βρίσκεται σε αγροτικές περιοχές, αλλά και σε αστικές και ημιαστικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων αστικών κτιρίων (π.χ. κορυφές στέγης) και βιομηχανικών χώρων (π.χ. αχρησιμοποίητες τοποθεσίες), παρέχοντας στις περιφέρειες της ΕΕ ένα στοιχείο αυτάρκειας όσον αφορά την παροχή θέσεων εργασίας στους κατοίκους τους, καθώς και φρέσκων λαχανικών, ψαριών και φρούτων. Αυτή η στρατηγική τοποθέτηση όχι μόνο μειώνει το κόστος απόκτησης γης, αλλά παρέχει επίσης χώρο στην υδατοκαλλιέργεια για την παραγωγή ιχθύων πιο κοντά στις αστικές περιοχές, μειώνοντας έτσι τα έξοδα μεταφοράς και μειώνοντας το συνολικό αποτύπωμα άνθρακα της παραγωγής.
Πρόκειται για ένα οικολογικά υπεύθυνο κλειστό σύστημα χωρίς τη χρήση χημικών λιπασμάτων, διότι πρόκειται για αυτοσυντηρούμενο σύστημα. Το νερό από τις δεξαμενές ψαριών επανκυκλοφορεί μέσω φίλτρων για την τροφοδότηση των κλινών των φυτών και στη συνέχεια επιστρέφει στις δεξαμενές ψαριών. Τα ψάρια και τα φυτά αναπτύσσουν συμβιωτική σχέση, όπου τα φυτά καθαρίζουν τα απόβλητα ιχθύων και τα ψάρια τροφοδοτούν τα φυτά με θρεπτικές ουσίες.
Δεν απαιτεί τη χρήση φυτοφαρμάκων.
Αποφεύγει τους περιορισμούς της εποχικότητας, καθώς τα φυτά και τα ψάρια μπορούν να εκτρέφονται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ανεξάρτητα από την εποχή και τις καιρικές συνθήκες.
Ορισμένες από τις προκλήσεις της εφαρμογής και της ανάπτυξης της υδατοπονικής είναι οι ακόλουθες:
Υψηλό αρχικό κόστος: η δημιουργία ενός υδατοπονικού συστήματος μπορεί να είναι δαπανηρή λόγω της ανάγκης για εξειδικευμένο εξοπλισμό, όπως δεξαμενές, αντλίες και συστήματα διήθησης, καθώς και λόγω των υψηλών ενεργειακών απαιτήσεων.
Τεχνική εμπειρογνωμοσύνη: απαιτεί καθημερινή συντήρηση και συνεχείς δοκιμές της ποιότητας του νερού για τα ψάρια και τα φυτά, καθώς και γνώση τόσο των συστημάτων ιχθυοκαλλιέργειας όσο και των υδροπονικών συστημάτων. Η εξισορρόπηση των αναγκών των ιχθύων και των φυτών μπορεί να είναι πολύπλοκη και απαιτεί συνεχή μάθηση και προσαρμογή.
Δεν ευδοκιμούν όλα τα φυτά και τα ψάρια σε υδατικά συστήματα: η τεχνική δεν είναι κατάλληλη για όλες τις καλλιέργειες και μπορεί να εφαρμοστεί με περιορισμένες ποικιλίες φυτών και ψαριών.
Αποδοτικότητα: επί του παρόντος, υπάρχουν προβλήματα όσον αφορά τη δυνατότητα κλιμάκωσης της παραγωγής λαχανικών σε μαζική κλίμακα σε επικερδή τιμή.