Akkwakultura Trofika Baxxa (LTA) tiffoka fuq il-produzzjoni ta’ speċijiet li jokkupaw livelli aktar baxxi tax-xibka tal-ikel. Il-LTA tikkonsisti f’akkwakultura mhux mitmugħa li tinkludi organiżmi filtraturi (eż. maskli, gajdri, u gandoffli), detritivores (eż. ħjar tal-baħar), alka tal-baħar, iżda wkoll ħut erbivorju (eż. karpjuni). Il-LTA tallinja mal-prinċipji tal-akkwakultura sostenibbli billi tnaqqas id-dipendenza fuq riżorsi limitati u timminimizza l-impronta ambjentali.
Il-benefiċċji tal-Akkwakultura Trofika Baxxa (LTA) huma:
1. Input ta’ enerġija mnaqqas: Il-LTA tiffoka fuq speċijiet aktar baxxi fil-katina alimentari, u tirrikjedi inqas input ta’ enerġija meta mqabbla ma’ speċijiet karnivori tal-biedja. Dan iwassal għal użu aktar effiċjenti tar-riżorsi.
2. Ekosistemi akkwatiċi mtejba: Il-LTA (speċifikament, l-organiżmi filtraturi u t-trobbija tal-alka) jistgħu jassorbu eċċess ta’ nitroġenu, fosforu u karbonju u b’hekk itaffu l-effetti tal-ewtrofikazzjoni u tat-tibdil fil-klima. Barra minn hekk, il-prattiki tal-LTA, jistgħu jtejbu wkoll il-kwalità tal-ilma (eż. it-trobbija tal-maskli, tal-gajdri, u tal-gandoffli) permezz tal-filtrazzjoni u l-kwalità tal-qiegħ tal-baħar (eż. it-trobbija ta’ gandoffli u ħjar tal-baħar) permezz tal-movimenti tal-ispeċijiet imrobbija fir-ramel.
3. Diversifikazzjoni: Il-LTA tespandi l-firxa ta’ speċijiet li jistgħu jitrabbew b’mod sostenibbli, u tikkontribwixxi għad-diversifikazzjoni fis-settur tal-akkwakultura tal-UE.
4. Potenzjal għall-iżvilupp ta’ prodotti ta’ valur għoli: kif enfasizzat mill-proġett ASTRAL, il-LTA tista’ tipprovdi materja prima għall-produzzjoni tal-ikel, l-għalf, il-kożmetiċi, il-mediċini, il-bijoplastik, u prodotti oħra ta’ valur.
L-isfidi tal-Akkwakultura Trofika Baxxa (LTA) huma:
1. Id-domanda tas-suq u l-aċċettazzjoni tal-konsumatur: id-domanda tal-konsumaturi għall-prodotti tal-LTA (eż. l-alka) tista’ tkun aktar baxxa minn dik għal speċijiet oħra f’ċerti reġjonijiet1. Għaddejjin sforzi eż. permezz tal-kampanja tal-UE dwar l-Akkwakultura u l-Inizjattiva tal-UE dwar l-Algi biex jiżdiedu s-sensibilizzazzjoni u l-aċċettazzjoni ta’ dawn il-prodotti.
2. Oqfsa regolatorji: l-oqfsa regolatorji li jirregolaw l-LTA jistgħu jkunu inqas żviluppati minn dawk għall-akkwakultura tradizzjonali, li potenzjalment joħolqu inċertezza għall-investituri u l-operaturi (ara l-FAQ dwar l-IMTA).
3. Dipendenza fuq il-kundizzjonijiet ambjentali: Il-LTA, speċjalment fl-ilma miftuħ jistgħu jkunu vulnerabbli għal bidliet fil-kundizzjonijiet ambjentali bħat-temperatura, is-salinità, u d-disponibbiltà tan-nutrijenti. Avvenimenti estremi tat-temp jistgħu wkoll joħolqu riskju.
Huwa importanti li wieħed jinnota li l-benefiċċji u l-isfidi tal-LTA jistgħu jvarjaw skont l-ispeċijiet li jkunu qed jitrabbew, il-post tal-farm, is-sistema tal-produzzjoni u l-prattiki speċifiċi ta’ ġestjoni użati.
Il-produzzjoni tal-LTA u tal-ispeċijiet trofiċi ogħla (eż. il-produzzjoni ta’ speċijiet karnivori) tista’ tiġi kkombinata biex potenzjalment tiġġenera benefiċċji ambjentali pożittivi, bħall-assorbiment tan-nutrijenti u s-sekwestru tal-karbonju. L-integrazzjoni tal-LTA fil-produzzjoni ta’ speċijiet trofiċi ogħla hija wieħed mill-prinċipju li fuqu hija bbażata l-Akkwakultura Multitrofika Integrata (IMTA).
Il- “Linji Gwida Strateġiċi għal settur tal-akkwakultura aktar sostenibbli u kompetittiv għall-perjodu mill-2021 sal-2030” jenfasizzaw l-importanza tad-diversifikazzjoni lejn speċijiet b’livelli trofiċi aktar baxxi.
L-inizjattiva tal-UE dwar l-Algi għandha l-għan li tappoġġa s-settur tal-algi fl-UE, inkluża l-akkwakultura tal-algi billi ttejjeb il-governanza, tiżviluppa mekkaniżmi ta’ appoġġ għan-negozju, tqajjem kuxjenza u aċċettazzjoni għall-algi fl-UE u ttejjeb l-għarfien, ir-riċerka u d-data dwar l-algi u tixpruna l-innovazzjoni.
F’Ottubru 2024, il-Kumitat Konsultattiv għall-Akkwakultura (AAC) ippubblika rakkomandazzjoni dwar dan it-tip ta’ akkwakultura, li tista’ tinstab hawnhekk: https://aac-europe.org/en/publication/aac-recommendation-on-promoting-l…
L-Unjoni Ewropea (UE) iffinanzjat diversi proġetti ta’ riċerka relatati mal-LTA, bl-għan li tippromwovi s-sostenibbiltà u l-kompetittività tal-akkwakultura fir-reġjun. Pereżempju, AquaVitae (https://aquavitaeproject.eu/), ASTRAL (https://www.astral-project.eu/), u ULTFARMS (https://maritime-spatial-planning.ec.europa.eu/projects/circular-low-tr…) huma notevoli, peress li jikkontribwixxu wkoll għall-avvanz tal-LTA u l-prattiki tal-akkwakultura sostenibbli.
ULTFARMS huwa proġett pijunier “Horizon Europe Ocean Mission” b’viżjoni għar-rivoluzzjoni tas-sistemi LTA. Il-missjoni tiegħu hija li jottimizza l-produzzjoni tal-LTA f’kundizzjonijiet ta’ sfida lil hinn mill-kosta u ambjenti b’livell baxx ta’ alinità. Bl-integrazzjoni ta’ proċessi innovattivi tal-inġinerija, tekniċi, ekoloġiċi u bijoloġiċi, ULTFARMS għandha l-għan li tistabbilixxi katina ta’ produzzjoni profittabbli, sostenibbli u ekoloġikament soda ta’ speċijiet ta’ livell trofiku baxx (alka tal-baħar u molluski) f’parks eoliċi lil hinn mill-kosta li jinsabu fil-Baħar tat-Tramuntana u fil-Baħar Baltiku.