An Chipir

Cineál speicis a shaothraítear

Deargán órcheannach (Sparus aurata), doingean mara Eorpach(Dicentrarchus labrax), meagre (Argyrosomus regius), iasc coinín (Siganus rivulatus), pandora(Pagellus erythrinus), garbhánach dearg (Pagrus pagrus), garbhánach Seapánach (Pagrus major), breac dea-dhathach (Oncorhynchus mykiss), feargón (Acipenser baeri)agus séacla muirí (P. indicus & P. vannamei).

^{Foinse: 2023, an Roinn Iascaigh agus Taighde Muirí, DFMR}

Cineál modha táirgthe

Sa Chipir, in 2022, tharla táirgeadh beagnach go hiomlán in uiscí mara, agus cásanna á n-úsáid den chuid is mó agus, i gcéatadán imeallach, i linnte. Tharla méideanna diomaibhseacha táirgthe saothraithe i bhfionnuisce, in umair agus i rásbhealaí.

^{Foinse: 2025, EUMOFA}

^{Foinse:  2024, EUMOFA; DFMR 2023}

Treochtaí (san am atá thart agus san am atá le teacht)

• Is é is aidhm do bheartas an rialtais in earnáil an dobharshaothraithe forbairt an dobharshaothraithe a bheidh inbhuanaithe agus cothrom ó thaobh an chomhshaoil de a bhaint amach chun an méid a chuireann sé le táirgeadh éisc intíre a uasmhéadú, i gcomhréir le riachtanais na margaí áitiúla agus idirnáisiúnta agus trí tháirgí ardcháilíochta agus sláinteachais a sholáthar a fhreastalaíonn ar ionchais na dtomhaltóirí.
• Leanúint d’fhorbairt bhreise na hearnála a chur chun cinn, tacú léi agus faireachán a dhéanamh uirthi agus béim á leagan ar dhobharshaothrú amach ón gcósta. Leis an gcleachtas sin, áirithítear tionchar níos lú ar an gcomhshaol agus áirithítear dea-bhail na muirthimpeallachta.

^{Foinse: MNSPA; 2021, DFMR}

Tionchar an dobharshaothraithe ar gheilleagar, ar mhargadh bia agus ar mhargadh saothair na tíre

• Is ionann an dobharshaothrú sa Chipir agus thart ar 85 % de tháirgeadh iomlán iascaigh na Cipire ó thaobh cainníochta agus luacha de, lena soláthraítear thart ar 350 post díreach lánaimseartha agus lena rannchuidítear leis na céadta eile a chruthú i ngairmeacha coimhdeacha eile. Is cuid lárnach agus an-tábhachtach d’earnáil iascaigh na Cipire agus, ar bhonn níos ginearálta, den gheilleagar náisiúnta tuaithe i gcoitinne é an dobharshaothrú. Is í an ghníomhaíocht sin an tionscal táirgthe bia príomhúil is mó fás sa Chipir le 15 bliana anuas.
• Is iad táirgí dobharshaothraithe an tríú táirge is tábhachtaí ó thaobh luacha de d’onnmhairí ó earnáil táirgthe phríomhúil na Cipire i gcoitinne tar éis prátaí agus torthaí citris agus, ar an gcaoi sin, cuireann siad go mór leis an laghdú ar chomhardú trádála diúltach na Cipire i ndáil le táirgí iascaigh. Is ionann dobharshaothrú muirí agus breis agus 99 % den táirgeacht iomlán náisiúnta dobharshaothraithe agus is é an dobharshaothrú muirí is mó a d’fhéadfadh fás a bhaint amach. I gcodarsnacht leis sin, tá srian ar dhobharshaothrú fionnuisce mar gheall ar infhaighteacht laghdaithe fionnuisce agus na costais arda oibriúcháin a bhaineann le cur chun feidhme na gcóras athshruthaithe uisce.
• Ina theannta sin, tá an Chipir ar cheann de na 5 thír is mó san Aontas ó thaobh rannchuidiú an dobharshaothraithe le táirgeadh iascaigh.

^{Foinse: MNSPA; DFMR 2021}

Dúshláin agus deiseanna

^{Foinse: MNSPA}

Fostaíocht agus líon na bhfiontar

3 Ghorlann Mhuirí ar tír, 1 Aonad Screaptha amach/Gorlann, 9 nAonad muirí amach ón gcósta, 8 n-aonad dobharshaothraithe fionnuisce ar tír.

350 fostaí

^{Foinse: MNSPA}

• An Dlí Dobharshaothraithe 2000 go dtí 2010
• Na Rialacháin Dobharshaothraithe (Ginearálta) 2002 go dtí 2010
• An Reacht um Thruailliú Uisce a Rialú (Cáilíocht Uisce le haghaidh Sliogéisc) 2001 (P.I. Uimh. 9/2001)
• An Reacht um Thruailliú Uisce a Rialú (Caighdeáin Cháilíochta Fionnuisce chun Saol Éisc a Chaomhnú) de 2001 (P.I. Uimh. 10/2001)
• An Dlí maidir le Sláinte Ainmhithe, 2001 (Dlí Uimh. 109(I)/2001)  

Rialaítear gníomhaíocht dobharshaothraithe freisin le forálacha ábhartha i reachtaíocht eile, amhail an tÚdarás Comhshaoil, maidir le stát agus cáilíocht an chomhshaoil a chosaint, chomh maith leis na Seirbhísí Tréidliachta agus na Seirbhísí Cosanta agus Leasa Ainmhithe maidir le saincheisteanna sláinte poiblí agus sláinte agus folláine orgánach saothraithe.

 Comhlachas Mariculture na Cipire