Bestaande gegevens over milieueffecten in verband met mosselkweek in de Oostzee

Mosselkweek is voorgesteld als maatregel om de symptomen van eutrofiëring te verminderen. Deze evaluatie, die is opgesteld als een activiteit van het project Baltic Blue Growth (BBG), bundelt de huidige kennis over de milieueffecten van de mosselkweek in de Oostzee. De bestaande gegevens zijn ook gecatalogiseerd en gestandaardiseerd in een GIS-bruikbaar formaat, dat online zal worden gepubliceerd in het Baltic blue mussel farming Operational Decision Support System (ODS’s).
Het belangrijkste positieve milieueffect van de mosselteelt is dat nutriënten bij de oogst van de gekweekte mosselen uit het mariene ecosysteem worden verwijderd. De opname van nutriënten door filtratie van fytoplankton en andere zwevende deeltjes kan leiden tot lagere concentraties nutriënten en fytoplankton in de omgeving, wat leidt tot een grotere watertransparantie. De verbeterde lichte omstandigheden kunnen op hun beurt de bentische macroalgengroei bevorderen en de algemene rijkdom van kustsoorten vergroten.
Intensieve mossellandbouw kan ook lokale negatieve gevolgen voor het milieu hebben als gevolg van nutriëntenregeneratie in de waterkolom en door sedimentatie van bioafzettingen (bv. feces). De organische verrijking van de onderliggende sedimenten kan leiden tot hypoxische omstandigheden en het vrijkomen van nutriënten uit de sedimenten. De totale milieueffecten van mosselkwekerijen kunnen per locatie verschillen en in de loop van de productiecyclus veranderen. Negatieve effecten van mosselkweek kunnen waarschijnlijk worden voorkomen of verminderd als een locatie wordt gekozen met welloxygeneerde sedimenten. De milieumonitoring van mosselkwekerijen in het kader van het BBGproject zal helpen bij de evaluatie van de milieueffecten en bij het in kaart brengen van de belangrijkste factoren om de positieve milieueffecten van de mossellandbouw te optimaliseren.
Lopende nationale milieubewakingsprogramma’s zullen geen rechtstreeks milieueffect van de mosselteelt opsporen, tenzij de meetstations zeer dicht bij de mosselkwekerijen zijn gelokaliseerd. Nationale monitoring kan worden gebruikt om langetermijn- en grootschalige veranderingen in nutriëntenconcentraties in de Oostzee te evalueren en kan dienen als referentie voor de monitoring van mosselkwekerijen indien dezelfde methoden worden gebruikt. Nationale criteria voor de beoordeling van de ecologische toestand in het kader van de kaderrichtlijn water kunnen worden gebruikt voor de beoordeling van de milieutoestand in een mosselboerderij en voor de selectie van mossellocaties. In toekomstige studies naar de milieueffecten van de mosselkweek in de Oostzee moet bijzondere aandacht worden besteed aan sedimenten (bv. nutriënten, zuurstofconditie en bentische fauna) en watertransparantie. Er zijn ook gegevens nodig voor andere waterkwaliteitsparameters om een beter inzicht te krijgen in de algemene impact van mossellandbouw op het mariene ecosysteem.