Istniejące dane dotyczące wpływu hodowli omułków na Morzu Bałtyckim na środowisko

Hodowlę omułków zaproponowano jako środek mający na celu ograniczenie objawów eutrofizacji. Niniejszy przegląd, opracowany w ramach projektu Baltic Blue Growth (BBG), gromadzi aktualną wiedzę na temat wpływu hodowli omułków na Morzu Bałtyckim na środowisko. Istniejące dane zostały również katalogowane i znormalizowane w formacie nadającym się do wykorzystania przez GIS, który zostanie opublikowany w internecie w systemie wsparcia decyzji operacyjnych dotyczących hodowli małży bałtyckich (ODS).
Głównym pozytywnym wpływem hodowli omułków na środowisko jest usuwanie składników odżywczych z ekosystemu morskiego po odłowieniu omułków utrzymywanych w warunkach fermowych. Wchłanianie składników odżywczych poprzez filtrację fitoplanktonu i innych cząstek stałych może prowadzić do zmniejszenia stężenia składników odżywczych i fitoplanktonu w otoczeniu, prowadząc do zwiększenia przejrzystości wody. Poprawa warunków oświetlenia może z kolei sprzyjać bentosowemu rozwojowi makroglonów i zwiększyć ogólne bogactwo gatunków przybrzeżnych.
Intensywna hodowla omułków może również mieć lokalny negatywny wpływ na środowisko ze względu na regenerację składników odżywczych w słupie wody oraz sedymentację biodepozytów (np. odchodów). Organiczne wzbogacanie osadów bazowych może prowadzić do warunków hipoksycznych i uwalniania składników odżywczych z osadów. Ogólny wpływ hodowli małży na środowisko może się różnić w zależności od miejsca produkcji i zmieniać się w czasie w trakcie cyklu produkcyjnego. Negatywne skutki hodowli omułków można prawdopodobnie uniknąć lub ograniczyć, wybierając miejsce z dobrze utlenionymi osadami. Monitorowanie środowiska hodowli małży w ramach projektu BBG pomoże w ocenie oddziaływania na środowisko oraz w określeniu kluczowych czynników optymalizacji pozytywnego wpływu hodowli małży na środowisko.
Bieżące krajowe programy monitorowania środowiska nie wykryją żadnego bezpośredniego wpływu hodowli omułków na środowisko, chyba że stacje monitorowania są zlokalizowane bardzo blisko hodowli omułków. Monitorowanie krajowe może być wykorzystywane do oceny długoterminowych i wielkoskalowych zmian w stężeniach składników odżywczych w Morzu Bałtyckim i służyć jako odniesienie do monitorowania hodowli omułków, jeżeli stosowane są te same metody. Krajowe kryteria oceny stanu ekologicznego w ramach ramowej dyrektywy wodnej mogą być stosowane do oceny stanu środowiska na obszarze hodowli omułków oraz do wyboru omułków. Przyszłe badania dotyczące wpływu hodowli omułków na Morzu Bałtyckim na środowisko powinny koncentrować się w szczególności na osadach (np. składnikach odżywczych, stanie tlenu i faunie bentosowej) oraz na przejrzystości wody. Potrzebne są również dane dotyczące innych parametrów jakości wody, aby lepiej zrozumieć ogólny wpływ hodowli małży na ekosystem morski.