Background information

Rodzaj hodowanych gatunków
Pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss), sierota pospolita (Coregonus lavaretus), Pikeperch (Sander lucioperca), pstrąg morski (Salmo trutta trutta), karabin arktyczny (Salvelinus aplinus) i jesiotr (Acipenseridae). Najczęściej produkowanymi gatunkami są pstrąg tęczowy i sieja.
Źródło: 2022 R., EUMOFA; 2022 R., STECF; Finlandia, osobisty przecinek, 13 stycznia 2023 r.
Rodzaj metody produkcji
W 2 021,79 % fińskiej produkcji występowało w wodzie słonawej, a 21 % w wodzie słodkiej. W 2019 r. zastosowano następujące główne metody produkcji:
Pozostałą część hodowano przy użyciu innych metod, dla których nie są dostępne żadne szczegółowe informacje.
Wielkość sektora (produkcja i konsumpcja)
Źródło: 2022 r., Luke; 2023 R., EUMOFA
Tendencje (w przeszłości i w przyszłości)
- W Finlandii akwakultura jest kluczowym elementem sektora rybołówstwa i podejmowane są systematyczne wysiłki na rzecz przywrócenia zrównoważonego wzrostu. Ważnymi wydarzeniami, jakie zaszły w ostatnich latach, były lokalizacja hodowli ryb na otwartych obszarach morskich, znaczne wysiłki poczynione w zakresie wody recyrkulacyjnej lub hodowli RAS oraz trwający dialog branżowy na rzecz rozwoju tego sektora. Ponadto sektor ten zmierza w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym poprzez zwiększone wykorzystanie bałtyckiej paszy ze śledzia i szprota.
- Środowisko konkurencyjne i sprzyjające wzrostowi gospodarczemu: Prawodawstwo i zarządzanie wspierające zrównoważony wzrost i odnowę, a także finansowanie, badania i rozwój oraz dobrze funkcjonujący system kształcenia i szkolenia są kluczowymi elementami konkurencyjnego środowiska.
- Zrównoważony rozwój i odpowiedzialność: Zrównoważony rozwój środowiskowy i społeczny produkcji akwakultury jest podstawowym warunkiem wstępnym działania. Rozwój akwakultury musi być zgodny z wymogami w zakresie jakości wody i ochrony środowiska oraz innymi celami środowiskowymi. Sektor fiński podjął istotne kroki w celu zmniejszenia ładunku substancji biogennych i obecnie stanowi jedynie mniej niż 2 % ładunku substancji biogennych w Finlandii.
- Dobrostan i zdrowie ryb: Ważne jest zapewnienie dobrostanu ryb, ponieważ nawet pojedyncza porażka może poważnie osłabić reputację sektora. Opracowanie i wdrożenie programu zapewniającego dobrostan ryb i poszerzającego wiedzę naukową na ten temat.
Źródło: MNSPA
Wpływ akwakultury na krajową gospodarkę, rynek żywności i rynek pracy
- Akwakultura ma centralną część sektora rybołówstwa w Finlandii i może przyczynić się do zrównoważonego wzrostu produkcji. Finowie spożywają więcej ryb importowanych w porównaniu z rybami domowymi. Równowagę tę należy poprawić poprzez zrównoważony wzrost produkcji akwakultury.
- W regionie Alandii: hodowla ryb jako ważny sektor gospodarki dla zrównoważonego rozwoju Wysp Alandzkich. Przemysł ten tworzy miejsca pracy i przyczynia się do powstania rentownego archipelagu.
Źródło: MNSPA
Wyzwania i możliwości
- Głównym wyzwaniem było pogodzenie celów dotyczących dobrego stanu środowiska wodnego z rozwojem akwakultury.
- Zrównoważone zwiększenie podaży ryb domowych i udziału w konsumpcji poprzez opracowanie programu promocji ryb domowych („krajowy program promocji ryb”). Zwiększony popyt na ryby wynikałby głównie ze wzrostu wykorzystania ryb domowych. Ma on również na celu znaczny wzrost wielkości wywozu produktów rybnych.
- Opracowanie metod modelowania i oceny wpływu akwakultury na środowisko w celu poprawy jakości i przewidywalności procesu wydawania pozwoleń środowiskowych.
- Promowanie rentowności, rozwoju technicznego, gospodarki energetycznej i zmniejszenia śladu węglowego gospodarstw RAS, a także rozwój metod uzdatniania wody.
- Zbadanie i wdrożenie środków na rzecz rozwoju akwakultury ekologicznej w Finlandii oraz rozwoju nowych gatunków o niskim poziomie troficznym, takich jak hodowla wodorostów morskich.
- Dobrą sytuację w zakresie zdrowia ryb w Finlandii można uznać za przewagę konkurencyjną fińskiej akwakultury. Rośnie jednak ryzyko pogorszenia się sytuacji w zakresie chorób ryb. Ponadto globalne ocieplenie stanowi wyzwanie dla dobrostanu łososiowatych w szczególności.
- Program na rzecz innowacji i rozwoju dla sektora akwakultury Wysp Alandzkich w celu stymulowania rozwoju, wydajności i udoskonalania jego technologii.
- Wspieranie zrównoważonego i rentownego wzrostu, konkurencyjności, odnowy i wartości dodanej przemysłu poprzez ukierunkowanie finansowania z Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury (EFMRA) na projekty inwestycji przemysłowych, rozwój i badania. Będzie również wspierać identyfikację i rozwój obszarów odpowiednich dla akwakultury oraz rozwój infrastruktury na rzecz akwakultury. Kontynuacja programu innowacyjnego partnerstwa publiczno-prywatnego w dziedzinie akwakultury oraz pobudzenie rozwoju przedsiębiorstw za pośrednictwem EFMRA.
- Aktualizacja planu zarządzania położeniem morskim i kryteriów opracowywania planu, z uwzględnieniem wpływu akwakultury, stanu i różnorodności środowiska morskiego oraz potrzeb przedsiębiorstw z sektora akwakultury i innych zastosowań wody.
- Wprowadzenie pozwoleń środowiskowych opartych na emisjach, które zachęcają do redukcji określonych ładunków. Zachęci to przemysł do rozwijania i wprowadzania nowych ekoinnowacji, które umożliwią wzrost produkcji bez zwiększania emisji.
- Rozwój i badanie produkcji i technologii w zakładach recyrkulacyjnych, wodach śródlądowych i morzach otwartych, w tym krajowej produkcji szkółek.
- Praca na wodach państwowych odpowiednich dla akwakultury w celu stworzenia najlepszej bazy wiedzy na potrzeby wniosków o pozwolenia i przyspieszenia procesów wydawania pozwoleń. Na tej podstawie stworzyć model najlepszej praktyki licencyjnej.
- Opracowanie podejścia do eksploatacji wód państwowych na potrzeby zrównoważonej akwakultury.
- Zbadanie możliwości wprowadzenia regionalnych kwot załadunkowych w akwakulturze, które umożliwiłyby przewidywanie wpływu działalności na środowisko w perspektywie długoterminowej i sprzyjałyby wzrostowi sektora.
- Ukierunkowanie wsparcia inwestycyjnego na energooszczędne i odnawialne instalacje energetyczne.
- Promowanie wywozu produktów akwakultury oraz wiedzy i technologii.
- Informowanie konsumentów o dobrych praktykach w systemach akwakultury oraz poprzez kontynuowanie i zwiększanie ich wkładu w dobrostan ryb.
- Zapewnienie wysokiego poziomu jakości żywności i bezpieczeństwa produktów akwakultury w całym łańcuchu wartości poprzez inwestowanie w długoterminowy rozwój sektora prywatnego i publicznego oraz wspieranie jakości przedsiębiorstw.
- Pomoc na badania i rozwój oraz pomoc inwestycyjną na rzecz dywersyfikacji produkcji akwakultury.
- Zbadanie różnych sposobów poprawy zarządzania ryzykiem w sektorze akwakultury (np. ubezpieczenia, gwarancje kredytowe) oraz możliwości zwiększenia podaży wykwalifikowanej siły roboczej.
- Opracowanie zalecenia w celu zapewnienia dobrostanu ryb.
Źródło: MNSPA
Zatrudnienie i liczba przedsiębiorstw
W 2021 r. w Finlandii działało 237 przedsiębiorstw z sektora akwakultury.
Liczba osób zatrudnionych/rok bezpośrednio w hodowli ryb w Finlandii kontynentalnej wyniosła 170 osób (732 osoby pośrednio) oraz w regionie Alandii: 47 (2017).
Źródło: 2022 r., Luke; MNSPA
Multi-annual National Strategic Plans for the development of sustainable Aquaculture
Relevant Authorities
Applicable Legislation
- Ustawa oochronie środowiska (ustawa – Prawo ochrony środowiska)
- Ustawa o procedurze oceny oddziaływania na środowisko (ustawa o procedurze OOŚ)
- Ustawa o rejestracji statków rybackich i statków akwakultury prowadzących działalność na morzu
Ustawodawstwo Wysp Alandzkich:
- Ustawa o wodach regionalnych Wysp Alandzkich (ÅFS 1996:61)
- Dekret prowincji (2007 r.: 57) w sprawie hodowli pstrąga tęczowego i łososia atlantyckiego w pomieszczeniu.
- Ustawa Wysp Alandzkich (2008 r.: 124) w sprawie ochrony środowiska.
- Ustawa Wysp Alandzkich (2018 r.: 31) w sprawie oceny oddziaływania na środowisko i oceny oddziaływania na środowisko.
- Dekret prowincji (2018 r.: 33) w sprawie oceny oddziaływania na środowisko i oceny oddziaływania na środowisko.
- Ustawa Wysp Alandzkich (2018 r.: 83) w sprawie wzbogacania krajowej ustawy o odpadach.
- Ustawa Wysp Alandzkich (1990: 32) w sprawie wzbogacania w prowincji Wyspy Alandzkie krajowych ustaw dotyczących chemikaliów.
Applicable Procedures
Pozwolenia środowiskowe: Zezwolenia są wydawane przez Regionalną Państwową Agencję Administracyjną w Finlandii kontynentalnej, a na Wyspach Alandzkich przez Agencję Ochrony Środowiska i Zdrowia (ÅMHM): W Finlandii kontynentalnej zezwolenia opierają się na ilości składników odżywczych dodanych przez paszę lub ładunku netto składników odżywczych. Pozwolenia środowiskowe Wysp Alandzkich dotyczące akwakultury są regulowane na podstawie ładunku netto substancji biogennych.