Często zadawane pytania

Jeżeli akwakultura odbywa się w sposób zrównoważony, może pomóc rozwiązać niektóre z najpilniejszych problemów, z którymi mamy dziś do czynienia.

Akwakultura dostarcza bogatej w składniki odżywcze i zróżnicowanej żywności dla rosnącej liczby ludności świata.

Akwakultura zmniejsza potrzebę poławiania większej liczby dzikich ryb w celu zaspokojenia rosnącego popytu na ryby, a tym samym przyczynia się do ochrony zasobów rybnych.

— Może dostarczać świeżą i lokalną żywność. Dostarczanie żywności bliżej konsumenta umożliwia ograniczenie emisji dwutlenku węgla w transporcie.

Akwakultura może produkować żywność i paszę o mniejszym wpływie na klimat i środowisko niż inne rodzaje rolnictwa (np. hodowla bydła na mleko lub mięso). Spożywając więcej żywności z akwakultury, możemy również zmniejszyć presję, jaką rolnictwo wywiera na grunty.

— Działalność w zakresie akwakultury może być źródłem dochodów i rozwoju dla oddalonych społeczności nadbrzeżnych i wiejskich, w których dostępnych jest niewiele alternatyw. Niektóre rodzaje akwakultury przyczyniają się do ochrony ekosystemów i różnorodności biologicznej (np. hodowla mięczaków, akwakultura ekstensywna w stawach i terenach podmokłych oraz hodowla alg i innych bezkręgowców). Usługi te obejmują oczyszczanie wody z nadmiaru składników odżywczych i materii organicznej lub ochronę i odbudowę ekosystemów i różnorodności biologicznej.

— Zanim gospodarstwa akwakultury będą mogły prowadzić działalność, przyszli producenci akwakultury muszą uzyskać zezwolenie od właściwych organów krajowych (czasami organy regionalne mogą być odpowiedzialne za wydawanie zezwoleń). Dokonując oceny, organy te sprawdzają stosowność proponowanej lokalizacji oraz wnikliwie badają ewentualny wpływ zakładu na środowisko naturalne.

— Producenci akwakultury potrzebują zezwolenia przed wykorzystaniem wody morskiej lub słodkiej w gospodarstwie. Po powrocie do środowiska stan jednolitej części wód nie może ulec pogorszeniu.

— Ponadto zakłady akwakultury muszą być zarejestrowane lub zatwierdzone przez organy sanitarne zajmujące się zdrowiem zwierząt, a zarówno rolnik, jak i te organy mają obowiązek prowadzenia nadzoru nad możliwymi chorobami.

— Po uzyskaniu wszystkich autoryzacji producenci akwakultury muszą spełnić szereg warunków w celu zapewnienia poszanowania środowiska, zdrowia ludzi i zwierząt oraz dobrostanu zwierząt w działalności w zakresie akwakultury.

— Gospodarstwa posiadające zezwolenie muszą nadal monitorować ich wpływ na środowisko.

— W celu ochrony środowiska producenci mogą stosować wyłącznie dopuszczone pasze, środki czyszczące i leki.

— W odniesieniu do zdrowia zwierząt rolnicy mają również obowiązek prowadzenia kilku rejestrów, w tym dokumentacji dotyczącej liczby zwierząt wprowadzanych do gospodarstwa i opuszczających go oraz liczby zgonów. Muszą również prowadzić dokumentację środków, które wprowadzili w ramach zapobiegania wszelkiemu ryzyku choroby i zarządzania takim ryzykiem. Aby chronić zdrowie konsumentów, producenci akwakultury muszą przestrzegać restrykcyjnych przepisów dotyczących higieny żywności i zdrowia zwierząt. Dopuszczalne jest stosowanie wyłącznie zatwierdzonych pasz objętych kontrolą.

— Stosowanie weterynaryjnych produktów leczniczych wymaga recepty wystawionej przez lekarza weterynarii i dozwolone są jedynie dopuszczone weterynaryjne produkty lecznicze, z zachowaniem przepisanych okresów karencji i limitów pozostałości. Hodowcy muszą prowadzić dokumentację wszystkich weterynaryjnych produktów leczniczych, które stosują, oraz zachowywać kopie recept.

— Ponadto rolnicy muszą zapewnić humanitarne traktowanie zwierząt gospodarskich w całym cyklu produkcyjnym oraz podczas uboju i transportu.

Aby dowiedzieć się, czy projekt dotyczący akwakultury może być realizowany na danym obszarze, należy przeprowadzić badanie rentowności tego obszaru (np. dostępność wody wysokiej jakości, brak zakłóceń w innych zastosowaniach, warunki tworzenia miejsc akwakultury na tym obszarze) oraz możliwych gatunków, które mogą być hodowane. Istnieje wiele możliwych miejsc akwakultury (np. na lądzie, w wodach przybrzeżnych, na morzu, przyujściach, w stawach, obok rzek). Aby uzyskać licencję, każdy obiekt ma różne warunki, a badania, które należy przeprowadzić, są różne. Właściwe organy czasami identyfikują wcześniej badane obszary, na których działalność w zakresie akwakultury jest możliwa i traktowana priorytetowo, co sprawia, że uzyskanie zezwoleń na prowadzenie gospodarstwa na tym obszarze jest szybsze.

Chociaż teoretycznie wszystkie gatunki ryb mogłyby być wykorzystywane do hodowli akwakultury, tylko kilka z nich (około 10) stanowi obecnie ważną część produkcji akwakultury w UE. W szczególności hodowane są te gatunki, których biologia jest dobrze znana i których rozmnażanie w niewoli jest możliwe. Jednocześnie musi istnieć popyt rynkowy na te gatunki oraz cena rynkowa, która pozwoli na osiągnięcie rentowności produkcji.

There are very diverse production methods for EU aquaculture species, some of the main ones are the following (STECF Aquaculture economic data table, 2023):

- Enclosures, pens, recirculation systems and tanks for salmon;

- Tanks and raceways, recirculation systems and ponds for trout;

- Pens, tanks, ponds, recirculation systems for sea bass and sea bream;

- Rafts, polyculture, logline for mussels;

- Ponds, tanks, raceways, gages, polyculture for carp;

- On-bottom, longline, rafts and polyculture for oyster;

- Ponds, raceways, tanks for crustaceans;

- On bottom, tanks and raceways, pens, recirculation systems, polyculture, rafts, longline, tanks for seaweed;

- Open or closed-system bioreactors for microalgae.

In addition, during the early growth stages, most fish species and seaweeds need to be in a hatchery and a nursery. Seeds of molluscs are produced in hatcheries or collected from the wild.

Like any economic activity, aquaculture has an impact on the environment. This depends on the quality of management of the activity, the suitability of the location and the production system. When properly managed, aquaculture can also be a method of protein production with a lower carbon and environmental footprint than other types of farming. Furthermore, certain forms of aquaculture (e.g. mollusc farming, aquaculture in ponds and wetlands, and the farming of algae and other invertebrates), when appropriately managed, can offer many ecosystem services. These services include the absorption of excess nutrients and organic matter from the environment or the conservation and restoration of ecosystems and biodiversity.

EU environmental legislation and implementing national legislation have set the regulatory framework for EU aquaculture that ensures the mitigation of the impact that aquaculture activities may have on the environment (be it in terms of carbon footprint, effluents, waste or other impacts on marine and freshwater ecosystems), and that aquaculture activities do not significantly harm ecosystems or biodiversity.

The environmental performance of the EU aquaculture sector can nevertheless be further improved by: (i) ensuring that environmental legislation is fully applied and its objectives are met; (ii) further mitigating the impact of aquaculture; and (iii) promoting aquaculture with lower environmental impact and aquaculture that provides ecosystem services.

The ‘Strategic guidelines for a more sustainable and competitive EU aquaculture for the period 2021 to 2030’ aim to improve the environmental performance of the aquaculture sector by further limiting the impact of aquaculture, as well as promoting the types of aquaculture that are most beneficial for the environment and the climate such as low trophic aquaculture and organic aquaculture.

Aquaculture requires good water quality to ensure optimal health and welfare of aquatic animals and the profitability of an aquatic farm. Therefore, the fight against water pollution by EU Member States, in line with the “zero pollution” ambition defined in the European Green Deal, is of particular importance to aquaculture.

Aquaculture producers need authorisation before using seawater or fresh water for the farm. When they return it to the environment, the status of the water body must not deteriorate. Discharges from EU aquaculture facilities must meet the rigorous EU water quality standards as well as stringent national, regional, and local regulations.

Certain forms of aquaculture such as mollusc farming and the farming of algae and other invertebrates, when appropriately managed, can improve the water quality due to the absorption of excess nutrients and organic matter from the environment.

Recirculating aquaculture systems (RAS) are land-based aquaculture facilities – either open air or indoors – that minimise water consumption by filtering, adjusting, and reusing the water.

Compared to traditional pond or open water aquaculture, the water recirculation process in RAS makes it possible to control the culture conditions and collect waste. In addition, land-based aquaculture avoids escapees and limits external transmission of diseases and parasites. RAS gives promise of more sustainable food production with lower consumption of fresh water, and shorter transport distances, as fish can be grown closer to the markets. By controlling the culture conditions, aquaculture production in a RAS facility can be established almost anywhere, regardless of local conditions. By moving the production on land, it can also mitigate the scarcity of available space and competition for access to sea areas.

On the other hand, a RAS facility tends to be energy intensive and expensive. Investment costs are high, and the recirculation technology consumes vast amounts of energy and requires to be controlled and managed by a skilled workforce. Furthermore, the technology remains to prove its viability on large-scale production, especially concerning saline water environments.

Feed for farmed fish must incorporate important levels (35-50%) of highly digestible proteins and high energy through high quality fats, to maintain their activity and growth. The raw materials available for the manufacturing of such aquafeed come from three main origins:

(i) Vegetable by-products from wheat, soya, and maize.

(ii) Fish meal and oil from fish and marine crustaceans although their share in feed is decreasing.

(iii) In some cases, also by-products from the terrestrial animal production sector, which are highly nutritious.

Nowadays, sustainable feeding systems are being promoted, limiting the dependence on fishmeal and fish oil from wild stocks for food production, for example, encouraging the use of alternative protein ingredients, such as algae or insects, or waste from other industries. This is also reflected in the Strategic guidelines for a more sustainable and competitive EU aquaculture for the period 2021 to 2030.

According to Regulation (EU) 2018/848 of the European Parliament and of the Council of 30 May 2018 on organic production and labelling of organic products (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32018R0848), organic production is an overall system of farm management and food production that combines best environmental and climate action practices, a high level of biodiversity, the preservation of natural resources and the application of high animal welfare standards and high production standards in line with the demand of a growing number of consumers for products produced using natural substances and processes. This Regulation together with certain relevant secondary acts, provides for detailed production rules for organic aquaculture which include environmental requirements, respect of a period for conversion into organic production, nutrition, animal welfare, health care and husbandry requirements with detailed maximum stocking densities for species and strict limitations on use of external input, among others on veterinarian treatments.

To be able to use the organic EU logo and to mention "organic" on the labels of their products, the organic operators must be certified by a control body approved by the competent authorities who will attest that their activity is carried out in compliance with the EU organic regulation.

More information on the EU organic certification system and its enforcement is available on the following Commission’s webpage:

Organic farming (https://agriculture.ec.europa.eu/farming/organic-farming_en). In addition a FAQ document on provisions concerning organic productions, including a chapter on organic aquaculture, is available here: https://agriculture.ec.europa.eu/system/files/2022-09/organic-rules-faq….