De lage trofische aquacultuur (LTA) is gericht op de productie van soorten die een lager niveau van het voedselweb innemen. LTA bestaat uit niet-gevoederde aquacultuur, waaronder filtervoerders (bv. mosselen, oesters en schelpen), breuktivoren (bv. zeekomkommers), zeewier, maar ook herbivore vis (bv. karpers). LTA sluit aan bij de beginselen van duurzame aquacultuur door de afhankelijkheid van eindige hulpbronnen te verminderen en de milieuvoetafdruk tot een minimum te beperken.
De voordelen van Low Trophic Aquaculture (LTA) zijn:
1. Verminderde energie-input: De LTA is gericht op soorten die lager zijn in de voedselketen, waarvoor minder energie nodig is dan voor het kweken van carnivore soorten. Dit leidt tot een efficiënter gebruik van hulpbronnen.
2. Verbeterde aquatische ecosystemen: LTA (met name filtervoerders en zeewier) kan overtollige stikstof, fosfor en koolstof absorberen en zo eutrofiëring en de gevolgen van klimaatverandering beperken. Bovendien kunnen LTA-praktijken ook de waterkwaliteit (bv. mosselen, oesters en schelpdierhouderij) verbeteren door filtratie en de kwaliteit van de zeebodem (bv. schelpdieren en zeekomkommers) door de verplaatsingen van de gekweekte soorten in het zand.
3. Diversificatie: LTA vergroot het scala van soorten die duurzaam kunnen worden gekweekt en draagt bij tot diversificatie binnen de aquacultuursector van de EU.
4. Potentieel voor hoogwaardige productontwikkeling: zoals in het ASTRAL-project wordt benadrukt, kan LTA grondstoffen leveren voor de productie van levensmiddelen, diervoeders, cosmetica, geneesmiddelen, bioplastics en andere waardevolle producten.
De uitdagingen van de koolstofarme aquacultuur (LTA) zijn:
1. Marktvraag en aanvaarding door de consument: de vraag van de consument naar LTA-producten (bv. zeewier) kan lager zijn dan voor andere soorten in bepaalde regiop1. Er worden inspanningen geleverd, bijvoorbeeld via de aquacultuurcampagne van de EU en het Algae-initiatief van de EU om het bewustzijn en de acceptatie van deze producten te vergroten.
2. Regelgevingskaders: de regelgevingskaders voor LTA kunnen minder ontwikkeld zijn dan die voor traditionele aquacultuur, wat tot onzekerheid voor investeerders en marktdeelnemers kan leiden (zie veelgestelde vragen over IMTA).
3. Afhankelijkheid van milieuomstandigheden: LTA, met name in open water, kan kwetsbaar zijn voor veranderingen in milieuomstandigheden zoals temperatuur, zoutgehalte en beschikbaarheid van nutriënten. Extreme weersomstandigheden kunnen ook een risico vormen.
Het is belangrijk op te merken dat de voordelen en uitdagingen van LTA kunnen variëren naargelang van de soort die wordt gekweekt, de locatie van de boerderij, het productiesysteem en de specifieke toegepaste beheerspraktijken.
De productie van LTA en hoogtrofische soorten (bv. de productie van carnivore soorten) kan worden gecombineerd om mogelijk positieve milieuvoordelen te genereren, zoals de opname van nutriënten en koolstofvastlegging. De integratie van LTA in de productie van hoogtrofische soorten is een van de beginselen waarop de geïntegreerde multitrofische aquacultuur (IMTA) is gebaseerd.
In de “Strategische richtsnoeren voor een duurzamere en concurrerendere aquacultuursector voor de periode 2021-2030” wordt het belang van diversificatie naar soorten met lagere trofische niveaus benadrukt.
Het EU-algeninitiatief heeft tot doel de algensector in de EU, met inbegrip van de aquacultuur van zeewier, te ondersteunen door het bestuur te verbeteren, bedrijfsondersteunende mechanismen te ontwikkelen, het bewustzijn en de acceptatie van algen in de EU te vergroten en de kennis, het onderzoek en de gegevens van algen te verbeteren en innovatie te stimuleren.
Het Raadgevend Comité voor de aquacultuur (AAC) heeft in oktober 2024 een aanbeveling over dit soort aquacultuur gepubliceerd, die hier te vinden is: https://aac-europe.org/en/publication/aac-recommendation-on-promoting-l…
De Europese Unie (EU) heeft verschillende onderzoeksprojecten in verband met LTA gefinancierd om de duurzaamheid en het concurrentievermogen van de aquacultuur in de regio te bevorderen. Zo zijn AquaVitae (https://aquavitaeproject.eu/), ASTRAL (https://www.astral-project.eu/) en ULTFARMS (https://maritime-spatial-planning.ec.europa.eu/projects/circular-low-tr…) opmerkelijk, aangezien zij ook bijdragen tot de bevordering van LTA en duurzame aquacultuurpraktijken.
ULTFARMS is een baanbrekend project “Horizon Europa Ocean Mission” met een visie om de LTA-systemen te radicaliseren. Het heeft tot taak de productie van LTA te optimaliseren in moeilijke offshoreomstandigheden en in omgevingen met een laag zoutgehalte. Door innovatieve technische, technische, ecologische en biologische processen te integreren, streeft ULTFARMS ernaar een rendabele, duurzame en ecologisch verantwoorde productieketen van laagtrofische soorten (zeewier en weekdieren) tot stand te brengen in offshorewindmolenparken in de Noordzee en de Oostzee.