Bevordering van ruimtelijke efficiëntie in de mariene ruimte, op een sociaal duurzame manier: Lessen die zijn getrokken uit een “Soft multiuse assessment” in het Middellandse Zeegebied

In een context van toenemende vraag naar mariene ruimte en in het streven naar maritieme “ruimtelijke efficiëntie” wordt multiuse (MU) noodzakelijk om meer of minder compatibele vormen van gebruik op zee te verzamelen. In dit document wordt het potentieel beoordeeld van de zachte MU met betrekking tot kleinschalige visserij, toerisme en natuurbehoud in verband met beschermde mariene gebieden (MPA’s), die op grote schaal voorkomen in het Middellandse Zeegebied, in Griekenland. Ondanks het feit dat het MU-concept nog niet is opgenomen in de wetgeving inzake maritieme ruimtelijke ordening (MSP) noch in strategische beleidsdocumenten, voornamelijk vanwege de dominantie van terrestrische ruimtelijkeordeningsplannen die exclusieve rechten genieten van zeer concurrerende en expansieve maritieme activiteiten (bv. aquacultuur), wordt de bovengenoemde MU in toenemende mate door lokale gemeenschappen gebruikt als sociaal-economisch instrument (visserijtoerisme), dat soms ook gericht kan zijn op natuurbehoud. Na de analyse van “Drivers, Added Values, Barriers and Negative Impacts” (Dabi) werd een reeks uitdagingen/beperkingen en kansen voor de toepassing van de onderzochte MU aan het licht gebracht, gegroepeerd in sociaal-economische, ecologische, politiek-regelgevende en technologische factoren die deze MU in de Griekse zeeën mogelijk kunnen maken of ondermijnen. In het document wordt geconcludeerd dat er een enorm potentieel is voor de genoemde MU in gebieden die afhankelijk zijn van de visserij, consistent met de lange traditie van kleinschalige visserij, die ondanks de achteruitgang ervan nog steeds een van de belangrijkste is van degenen die in het kustgebied en in afgelegen en eilandgemeenschappen worden beoefend en die in wezen hun specifieke sociale en culturele identiteit bepaalt. Daarnaast hebben kleinschalige visserij een geringe impact op het milieu en worden toeristen en lokale gemeenschappen geleidelijk steeds meer op conservatie gericht. Daarom wordt de MU benadrukt als een instrument voor duurzaam gebruik van de mariene ruimte ter ondersteuning van de agenda voor blauwe groei en het herstel van het natuurlijke en culturele kapitaal op zee, waardoor ook de rol van vissers wordt geherdefinieerd die onder billijke voorwaarden beschermers van de mariene biodiversiteit en belangrijke actoren kunnen worden voor het duurzame beheer van visbestanden en ecosystemen in de beschermde gebieden.