Background information

Είδος εκτρεφόμενου είδους
Μύδια (Mytilus spp.), στρείδι (Ostrea edulis), πέστροφα η ιριδίζουσα (Oncorhynchus mykiss), Artic char (Salvelinus cf Umbla) (Πηγή: ZSM), κοινός κυπρίνος (Cyprus carpio). Περαιτέρω Τα αφρικανικά και ευρωπαϊκά γατόψαρα και είδη υψηλής αξίας, όπως το χέλι, ο οξύρρυγχος, τα καρκινοειδή και ο λούτσος, παράγονται σε συστήματα υδατοκαλλιέργειας που επανακυκλοφορούν (RAS)
Πηγή: 2023, EUMOFA· 2022, ΕΤΟΕΑ· Zoological Collection του Μονάχου, ZSM· Γερμανία, προσωπικός επιμελητής, 30 Ιανουαρίου 2023
Τύπος μεθόδου παραγωγής
Σύμφωνα με την Eurostat, το 2 021,25 % της γερμανικής παραγωγής σημειώθηκε στη θάλασσα και στα γλυκά ύδατα, και το μεγαλύτερο μέρος της θαλάσσιας παραγωγής περιλαμβάνει την εκτροφή μυδιών στον βυθό στη θάλασσα. (2023, EUMOFA).
Η υδατοκαλλιέργεια στη Γερμανία εκτείνεται από ημιφυσικά, υπό εκτατική διαχείριση λίμνη έως εγκαταστάσεις συνεχούς ροής, δικτυακούς κλωβούς και κλειστά συστήματα περιστροφής. Στο θαλάσσιο περιβάλλον, η καλλιέργεια μυδιών αποτελεί επίσης μέρος της υδατοκαλλιέργειας.
Πηγή: 2023, EUMOFA ĂMNSPA
Μέγεθος τομέα (παραγωγή και κατανάλωση)
Πηγή: 2023, EUMOFA
Τάσεις (παρελθούσες και μελλοντικές)
- Διατήρηση, σταθεροποίηση και ανάπτυξη της υφιστάμενης παραγωγικής ικανότητας υδατοκαλλιέργειας.
- Αύξηση της παραγωγής ψαριών και άλλων μορφών υδατοκαλλιέργειας στο πλαίσιο βιώσιμης παραγωγής («ανάπτυξη φιλική προς το περιβάλλον»)
- Διατήρηση των λιμνών και επιστροφή σε εγκαταλελειμμένες λίμνες ως ειδική μορφή υδατοκαλλιέργειας με την τυπική μέθοδο εκτατικής καλλιέργειας και τη διττή λειτουργία της για το ζωικό κεφάλαιο και το κοινό καλό (διατήρηση της φύσης, τοπίο, υδατική ισορροπία)
- Αύξηση της εικόνας των εγχώριων προϊόντων υδατοκαλλιέργειας και ενίσχυση της περιφερειακής εμπορίας
- Προσαρμογή της υδατοκαλλιέργειας στην κλιματική αλλαγή και αύξηση της ανθεκτικότητας.
Πηγή: MNSPA
Αντίκτυπος της υδατοκαλλιέργειας στην οικονομία, την αγορά τροφίμων και την αγορά εργασίας της χώρας
- Με λίγες εξαιρέσεις, η υδατοκαλλιέργεια στη Γερμανία χαρακτηρίζεται από μακρά περίοδο στασιμότητας. Τα εμπόδια στην ανάπτυξη περιλαμβάνουν, ειδικότερα, τη συμμόρφωση με το νομικό πλαίσιο, τις επαχθείς πρακτικές αδειοδότησης, τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα σε παγκόσμια κλίμακα και τις απώλειες αποθεμάτων λόγω θηρευτών και προστατευόμενων ζώων. Επιπλέον, υπάρχουν προβλήματα όσον αφορά την εικόνα των προϊόντων υδατοκαλλιέργειας, καθώς και ελλείψεις στις δομές κατάρτισης και έρευνας.
- Στη Γερμανία, οι εκμεταλλεύσεις υδατοκαλλιέργειας είναι κατά κύριο λόγο οικογενειακές και έχουν πολύ μικρή δομή (με ορισμένες εξαιρέσεις στην υδατοκαλλιέργεια θαλάσσιων μυδιών). Πιο πρόσφατα, οι εταιρείες που παράγουν φύκη ή άλλους υδρόβιους οργανισμούς καταλαμβάνουν επίσης τον τομέα της υδατοκαλλιέργειας ή τις μεταβατικές περιοχές για τη βιολογική τεχνολογία.
- Στη Γερμανία, ο κυπρίνος εκτρέφεται σε δεξαμενές έκτασης περίπου 23,000 εκταρίων. Οι κύριες περιοχές παραγωγής είναι η Βαυαρία, η Σαξονία και το Βρανδεμβούργο. Υπάρχουν πολύ διαφορετικές δομές και επίπεδα έντασης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Η παραγόμενη ποσότητα κυπρίνου εξακολουθεί να μειώνεται ελαφρά.
- Παραγωγή σολομοειδών: Αυτή η μορφή ιχθυοπαραγωγής, παράλληλα με τον κλάδο της καλλιέργειας οστρακοειδών, είναι ο μεγαλύτερος κερδοφόρος τομέας υδατοκαλλιέργειας στη Γερμανία, ο οποίος διαθέτει επί του παρόντος σημαντική οικονομική ισχύ.
- Η παραγωγή ιχθύων σε δίχτυα κλωβούς παραμένει στάσιμη εδώ και χρόνια. Συνολικά, οι καθαροί κλωβοί είναι επί του παρόντος ήσσονος σημασίας στη Γερμανία.
- Έχουν δημιουργηθεί με επιτυχία εγκαταστάσεις επανακυκλοφορίας στη Γερμανία, π.χ. για χέλια και αφρικανικά γατόψαρα. Οι μεγαλύτερες εγκαταστάσεις έχουν φθάσει μέχρι στιγμής σε παραγωγή περίπου εκατό τόνων ετησίως.
- Μόνο ο τομέας της καλλιέργειας οστρακοειδών έχει αυξηθεί απότομα εδώ και χρόνια. Ειδικότερα, στο Schleswig-Holstein, η ανάπτυξη της μυδοβιομηχανίας σταθεροποιεί την ανάπτυξη της καλλιέργειας μυδιών. Η καλλιέργεια μυδιών σπόρων με Smartfarm-Systems αποτελεί βασική κινητήρια δύναμη.
- Η θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια ιχθύων με πτερύγια είναι πρακτικά ανύπαρκτη στη Γερμανία.
- Παραγωγή φυκών: Στη Γερμανία υπάρχει έγκριση τροφίμων για τα μεμονωμένα πράσινα φύκη Chlorella sp. και για το ζεστό κυανοβακτήριο Spirulina sp. Στην περίπτωση των μακροφυκών, των καστανών φυκών (Saccharina latissima), των πράσινων φυκών (Enteromorpha/Ulva) και των κόκκινων φυκών (Delesseria sanguinea) καλλιεργούνται κυρίως. Οι αντίστοιχοι όγκοι παραγωγής στη Γερμανία δεν είναι γνωστοί, αλλά είναι πιθανό να είναι οριακοί.
- Οι καταναλωτές απαιτούν όλο και περισσότερο περιφερειακά προϊόντα. Οι εισαγωγές θα εξακολουθήσουν να είναι απαραίτητες, αλλά η εγχώρια υδατοκαλλιέργεια θα μπορούσε να προσφέρει περισσότερα από ό,τι μέχρι σήμερα για να καλύψει τις δικές της ανάγκες.
- Η Γερμανία εισάγει περίπου το 89 % των ψαριών που καταναλώνονται και των θαλάσσιων τροφίμων.
- Ο ακριβής αριθμός των επίσημα πιστοποιημένων «βιοπιστοποιημένων» επιχειρήσεων υδατοκαλλιέργειας στη Γερμανία είναι άγνωστος, καθώς οι επίσημες στατιστικές περιλαμβάνουν μόνο εκμεταλλεύσεις που υπερβαίνουν ένα ορισμένο μέγεθος ή όγκο παραγωγής. Υπάρχουν αρκετές μικρές περιφερειακές ετικέτες (QZBW, Schwarzwaldforelle, Fisch aus NRW κ.λπ.) που είναι κάπως πιο δημοφιλείς από τις βιολογικές ετικέτες επειδή είναι φθηνότερες και λιγότερο πολύπλοκες.
Πηγή: MNSPA
Προκλήσεις και ευκαιρίες
- Πρόληψη της απώλειας της σημασίας της καλλιέργειας σε λίμνες.
- Η διαχείριση των θηρευτών αποτελεί επί του παρόντος ένα από τα πιο πιεστικά προβλήματα για την εκτροφή σε λίμνες.
- Απλούστευση των διοικητικών διαδικασιών.
- Κλιματική αλλαγή.
- Βελτίωση του χωροταξικού σχεδιασμού.
- Οι γνώσεις σχετικά με τις δυνατότητες χρηματοδότησης και τις διαθέσιμες πιστώσεις εξακολουθούν να είναι πολύ περιορισμένες. Το «τοπίο στήριξης» είναι ιδιαίτερα κατακερματισμένο, καθώς σε κάθε ομόσπονδο κράτος υπάρχουν άλλα χρηματοδοτικά μέσα και δεν χρησιμοποιούν όλα τα ομοσπονδιακά κράτη τα ευρωπαϊκά κονδύλια του ΕΤΘΑΥ. Τα γραφειοκρατικά εμπόδια είναι «ανυπέρβλητα» ιδίως για τα μικρά μέλη της οικογένειας.
- Η διατήρηση των δεξαμενών κυπρίνου ως ιδιαίτερα βιώσιμης μορφής υδατοκαλλιέργειας αποτελεί σημαντικό στόχο, ιδίως για τη διατήρηση του πολιτιστικού τοπίου και των οικοτόπων που έχουν προκύψει, καθώς και της βιοποικιλότητας εντός και επί των υδάτων. Το αναπτυξιακό δυναμικό της καλλιέργειας σε μικρές λίμνες έγκειται λιγότερο στην αύξηση της παραγωγής, αλλά περισσότερο στη διατήρηση του καλλιεργούμενου τοπίου, των «ενδιαιτημάτων που προκύπτουν» και των οικοσυστημικών υπηρεσιών, διατηρώντας παράλληλα το σημερινό επίπεδο εκτατικής παραγωγής. Μέσω κοινών πρωτοβουλιών εμπορίας (από την περιφέρεια για την περιοχή, την προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη, τη στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο»), μπορούν να δημιουργηθούν και άλλες ευκαιρίες στην αγορά, για παράδειγμα, μέσω της πιστοποίησης (βιολογική γεωργία, προστατευόμενη γεωγραφική ανάπτυξη κ.λπ.), νέων παραλλαγών προϊόντων ή ομαδοποίησης προϊόντων ή συνδυασμού αυτών των μέτρων. Ένα μεγάλο δυναμικό για τη γεωργία σε μικρές λίμνες είναι η συμμετοχή της στην ανάπτυξη του περιφερειακού τουρισμού, καθώς και στην εκπαίδευση.
- Είναι επίσης πιθανή η περαιτέρω ανάπτυξη συστημάτων ανακυκλοφορίας σε διαστάσεις ικανές να αντικαταστήσουν εν μέρει τις εισαγωγές ιχθύων από τη θαλάσσια αλιεία και την παγκόσμια υδατοκαλλιέργεια σε επίπεδο χονδρικής πώλησης.
- Στον τομέα της αλιείας γλυκών υδάτων, οι γενικά καλές δυνατότητες πώλησης αλιευτικών προϊόντων από τη γερμανική υδατοκαλλιέργεια δεν έχουν ακόμη εξαντληθεί. Για την καλύτερη αξιοποίηση αυτού του δυναμικού στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, οι καταναλωτές πρέπει να είναι καλύτερα ενημερωμένοι σχετικά με την ποιότητα, τη φρεσκάδα και την περιφερειακή διάσταση, καθώς και σχετικά με την περιβαλλοντική και κοινωνική βιωσιμότητα ως κριτήρια για τις αποφάσεις αγοράς.
- Η διάδοση και εκτροφή καβουριών, στην προκειμένη περίπτωση καραβίδας γλυκού νερού, ευγενούς καραβίδας (π.χ. Astacusastacus) αποτελεί πλέον εξειδικευμένη παραγωγή στη Γερμανία.
- Παραγωγή σολομοειδών: Μια μέτρια αύξηση της παραγωγής θα ήταν δυνατή δεδομένης της καλής ζήτησης για υψηλής ποιότητας σολομοειδή που παράγονται στην περιοχή. Λαμβανομένων υπόψη των περιορισμών στην παραγωγή σε λίμνες (δικαιώματα ύδρευσης, περιβαλλοντικές απαιτήσεις), θα πρέπει να προωθηθεί η ανάπτυξη και η ενσωμάτωση της τεχνολογίας του περικαρπίου κατά τρόπο που να ενσωματώνει την κυκλική τεχνολογία (στην προκειμένη περίπτωση: συστήματα μερικής επανακυκλοφορίας, κρύο νερό).
- Συστήματα ανακυκλοφορίας: Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, η τεχνολογία ανακυκλοφορίας προσφέρει επίσης σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως η ανεξαρτησία της εγκατάστασης, όσον αφορά την παροχή νερού, τη χαμηλή ζήτηση νερού, τον συνδυασμό με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, επιτρέποντας την απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές και, ως εκ τούτου, τη βελτίωση του ισοζυγίου CO2. Επιπλέον, η χρήση αυτής της τεχνολογίας διευρύνει το φάσμα των διαθέσιμων προϊόντων (είδη καλλιεργειών), συμβάλλοντας έτσι στη διαφοροποίηση της γερμανικής αγοράς ιχθύων, ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει την περιφερειακή κυκλική οικονομία στο πλαίσιο της ανταγωνιστικότητας.
- Μυδοκαλλιέργεια: Καθαρή αφαίρεση θρεπτικών συστατικών (βιολογική παραγωγή υλικού), π.χ. εξορυκτική υδατοκαλλιέργεια, σε συνδυασμό, ως εκ τούτου, με εγκαταστάσεις ιχθυοκαλλιέργειας για την εξισορρόπηση του ισοζυγίου θρεπτικών ουσιών (χρήση σε ολοκληρωμένα πολυτροφικά φυτά), ώστε, εάν χρειαστεί, να δημιουργηθεί πρόσθετη πηγή προστιθέμενης αξίας· ενδεχομένως επίσης ως αυτοτελές μέτρο για τη βελτίωση της ποιότητας του νερού με την αφαίρεση υλικών με προστιθέμενη αξία για την κοινωνία στο σύνολό της.
- Εφαρμογή μιας συνεκτικής και ευρείας βάσης ερευνητικής στρατηγικής.
- Βελτίωση της έννοιας της βιολογικής παραγωγής στον αγροτικό πληθυσμό και διάκριση με την έννοια της περιφερειακής διάστασης.
- Η διαφοροποίηση εντός του τομέα της υδατοκαλλιέργειας, ιδίως με τη συμμετοχή άλλων τομέων της τοπικής οικονομίας, μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη και την κερδοφορία της υδατοκαλλιέργειας και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας σε κυρίως διαρθρωτικά αδύναμες αγροτικές περιοχές. Τα σχέδια τοπικής ανάπτυξης για τις αλιευτικές περιοχές αποτελούν ιδιαίτερα κατάλληλο μέσο για την παρουσίαση συγκεκριμένων ευκαιριών και την ανάπτυξη κατάλληλων δυνατοτήτων στήριξης.
Πηγή: MNSPA
Απασχόληση και αριθμός επιχειρήσεων
Περίπου 2 400 εκμεταλλεύσεις (> 0,3 ha ή 200 m²) καλλιεργούν ψάρια και θαλασσινά στη Γερμανία σε γλυκά και θαλάσσια ύδατα. Συνολικά, περίπου 1 800 άτομα απασχολούνται σε εγκαταστάσεις υδατοκαλλιέργειας και θεωρείται ότι εδώ απασχολείται επιπλέον εργατικό δυναμικό περίπου 3 200 μη αμειβόμενων ιδιοκτητών και μελών της οικογένειάς τους.
Πηγή: 2022, ΕΤΟΕΑ
Multi-annual National Strategic Plans for the development of sustainable Aquaculture
Relevant Authorities
- Στη Γερμανία, αρμόδια για την υδατοκαλλιέργεια είναι τα ομόσπονδα κράτη (Länder). Η θαλάσσια υδατοκαλλιέργεια υπόκειται επίσης στους κανόνες που ορίζονται στον ομοσπονδιακό νόμο για τη θαλάσσια αλιεία.
- Ομοσπονδιακό Υπουργείο Τροφίμων και Γεωργίας (BMEL)
- Δικτυακή πύλη της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για την υδατοκαλλιέργεια
- Ομοσπονδιακό Υπουργείο Περιβάλλοντος, Διατήρησης της Φύσης, Πυρηνικής Ασφάλειας και Προστασίας των Καταναλωτών
- Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εσωτερικών και Κοινοτήτων (BMI)
Applicable Legislation
- Ομοσπονδιακός νόμος για τη θαλάσσια αλιεία
- Νόμος για την καλή διαβίωση των ζώων
- Διάταγμα για τη σφαγή σχετικά με την προστασία των ζώων
- Νόμος για τους υδάτινους πόρους
- Νόμος για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων (UVPG), Παράρτημα 2 Κατάλογος
- Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, ρυθμίζει ο νόμος περί χωροταξικού σχεδιασμού (ROG) του 22. Δεκέμβριος 2008 (BGBl. I σ. 2.986), όπως τροποποιήθηκε τελευταία με το άρθρο 2 παράγραφος 15 του νόμου της 20 Ιουλίου 2017 (BGBl. I σ. 2.808) σχετικά με τον χωροταξικό σχεδιασμό
Applicable Procedures
Ως εκ τούτου, οι άδειες υδατοκαλλιέργειας στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας, ανάλογα με την περίπτωση, συχνά δεν μπορούν να εκτελεστούν από μία μόνο αρχή (το σύστημα της «μονοαπευθυντικής θυρίδας»). Αντιθέτως, ο φορέας υλοποίησης του έργου πρέπει συχνά να επικοινωνήσει με διάφορες αρχές προκειμένου να λάβει τις διάφορες άδειες για την κατασκευή και τη λειτουργία της μονάδας (καμία ή τουλάχιστον καμία πλήρης απόφαση συγκέντρωσης)
- Άδεια κατασκευής
- Έγκριση αποστράγγισης βάσει της νομοθεσίας περί υδάτων
- Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων (ΕΠΕ): καμία υποχρέωση ΕΠΕ έως 50 t/έτος· > 1 000 t/υποχρέωση ΕΠΕ
- Ανάλογα με το μέγεθος του έργου, αρκεί μια γενική ή ειδική ανά τοποθεσία προκαταρκτική εξέταση της συγκεκριμένης περίπτωσης (για τα συστήματα ανακυκλοφορίας, κατά γενικό κανόνα, μόνο, εφόσον απαιτείται, στο πλαίσιο της οικοδομικής άδειας): 50-100 τόνοι/γενική εξέταση της μεμονωμένης περίπτωσης· 100-1 000 τόνοι/επιτόπια προκαταρκτική εξέταση της μεμονωμένης περίπτωσης
- Εκθέσεις για την προστασία των βιοτόπων
- Εκθέσεις για την προστασία των ειδών
- Μέτρα διατήρησης της φύσης
- Τεχνική συμβολή στο πλαίσιο της νομοθεσίας για τα ύδατα (καλύπτει θέματα που σχετίζονται με τον μετασχηματισμό της ΟΠΥ της ΕΕ)
Οι διαδικασίες αυτές αφορούν τις γερμανικές ακτές της Βαλτικής (αυτό δεν αποκλείει την υδατοκαλλιέργεια που ενδέχεται να χρειαστεί να αναπτυχθεί στην ΑΟΖ της γερμανικής Βόρειας Θάλασσας):
- Ηλεκτρική ενέργεια και θαλάσσιες μεταφορές
- Καθαρισμός της αλιευτικής νομοθεσίας
- Έγκριση βάσει της νομοθεσίας περί υδάτων
- Άδεια προστασίας ακτών βάσει της νομοθεσίας περί υδάτων
- Άδεια για ασθένειες ιχθύων
- Χαρακτηρισμός περιοχής παραγωγής κελύφους
- Εισαγωγή και εκτροφή ξένων και ξένων ειδών
- Μελέτη αντικτύπου FFH
- Εκθέσεις για την προστασία των βιοτόπων
- Εκθέσεις για την προστασία των ειδών
- Έλεγχος παρείσφρησης, ενδεχομένως έγκριση δράσης
- η νομοθεσία για τα ύδατα σε περίπτωση υποβολής (μόνο εάν δεν απαιτείται ειδική μόνιμη άδεια βάσει της νομοθεσίας για τα ύδατα) — καλύπτει θέματα που σχετίζονται με την εφαρμογή της ΟΠΥ της ΕΕ και της ΟΠΘΣ της ΕΕ.
National associations and networks
Relevant Websites
Contact Details
Thünen Institute of Fisheries Ecology (Ινστιτούτο Οικολογίας Αλιείας του Thünen)
Καθηγητής Δρ. Reinhold Hanel, διευθυντής
- Ταχυδρομείο
- Αριθ. τηλεφώνου: + 49 471 94460 200