Athbhreithniú: Measúnú a dhéanamh ar leas éisc sa taighde agus sa dobharshaothrú, agus béim á leagan ar threoracha Eorpacha

Tá méadú suntasach tagtha ar líon na n-iasc saothraithe ar domhan. Is tionscal atá ag fás é an dobharshaothrú a sholáthróidh cuid mhór de tháirgí iascaigh amach anseo. Thairis sin, le blianta beaga anuas, tá méadú tagtha ar líon na n-iasc teiliostaithe a úsáidtear mar shamhlacha ainmhithe le haghaidh taighde eolaíoch i réimsí bithleighis agus éiceolaíocha araon. Dá bhrí sin, tá sé ag éirí níos tábhachtaí bearta a chur chun feidhme atá ceaptha leas na n-ainmhithe sin a fheabhsú. Faoi láthair, tá roinnt rialacha Eorpacha ann mar cheanglais maidir le bunú, cúram agus cóiríocht éisc a choinnítear chun críocha an duine. A mhéid a bhaineann le héisc (teileasta), ní mór a chur san áireamh go bhfuil líon na speiceas atá ar marthain i bhfad níos mó ná an líon veirteabraigh eile go léir. Tá tábhacht bhreise ag baint leis sin go bhfuil a riachtanais shonracha fhisiceacha agus cheimiceacha féin ag gach speiceas. Fágann na tosca sin go bhfuil sé deacair moltaí nó ceanglais ghinearálaithe a sholáthar do gach speiceas éisc. Tá eolas leordhóthanach ag teastáil ar fhiseolaíocht agus éiceolaíocht gach speicis a phóraítear. Comhtháthaítear agus pléitear sa pháipéar seo, in aon shintéis amháin, na saincheisteanna reatha a bhaineann le leas éisc, ós rud é gur spriocspeicis do dhobharshaothrú agus samhlacha turgnamhacha araon i dtaighde bitheolaíoch agus bithleighis iad teiliostuithe. Díreoimid ar dtús ar na gnéithe praiticiúla nach mór a chur san áireamh agus measúnú á dhéanamh ar leas éisc i gcomhthéacsanna taighde agus dobharshaothraithe araon. Ina dhiaidh sin, tabharfaimid aghaidh ar fheirmeoireacht agus ar chúram na n-iasc atá lonnaithe i saotharlanna taighde agus i saoráidí dobharshaothraithe maidir lena riachtanais fhiseolaíocha agus iompraíochta, chomh maith le tagairt a dhéanamh do na moltaí a chuirtear ar fáil le rialacháin Eorpacha. Ar deireadh, chun meastóireacht bheacht a dhéanamh ar na paraiméadair a thuairiscítear i dTreoir 2010/63/AE i bpáipéir eolaíocha, rinneamar anailís ar 82 alt a d’fhoilsigh taighdeoirí Eorpacha in 2014 agus in 2015. Fuarthas amach san athbhreithniú sin go bhfuil easpa ghinearálta faisnéise ann a bhaineann leis na dálaí comhshaoil is fearr ba cheart a chur ar fáil don raon speiceas a chumhdaítear leis an treoir seo.