Type gekweekte soorten

Mossel (Mytilus spp.), oester (Ostrea edulis), Rainbowforel (Oncorhynchus mykiss), aartische char (Salvelinus cf Umbla) (Bron: ZSM), karper (Cyprinus carpio). Voorts geldt: Afrikaanse en Europese vissoorten en hoogwaardige soorten zoals aal, steur, schaaldieren en snoekbaars worden geproduceerd in recirculerende aquacultuursystemen (RAS)

^{Bron: 2023, EUMOFA; 2022, WTECV; Zoologische collectie van de deelstaat München, ZSM; Duitsland, personal com., 30 januari 2023}

Soort productiemethode

Volgens Eurostat vond in 2 021,25 % van de Duitse productie plaats in zee en zoet water, en omvat het grootste deel van de mariene productie de mosselkweek op de bodem in zee. (2023, EUMOFA). 

De aquacultuur in Duitsland strekt zich uit van semi-natuurlijke, extensief beheerde aardvijver tot doorstroomvoorzieningen, netkooien en gesloten recircsystemen. In het mariene milieu maakt de mosselkweek ook deel uit van de aquacultuur.

^{Bron: 2023, Eumofa-MNSPA}

^{Bron: 2023, EUMOFA}

Trends (verleden en toekomst)

• Behoud, stabilisering en ontwikkeling van de bestaande aquacultuurproductiecapaciteit.
• Verhoging van de productie van vis en andere aquacultuur in het kader van duurzame productie (“milieuvriendelijke groei”)
• Behoud van vijvergebieden en terugkeer naar het kweken van verlaten vijvers als speciale vorm van aquacultuur met zijn typische extensieve houderijmethode en zijn tweeledige functie voor vee en het algemeen belang (natuurbehoud, landschap, waterbalans)
• Vergroting van het imago van binnenlandse aquacultuurproducten en versterking van de regionale afzet
• Aanpassing van de aquacultuur aan de klimaatverandering en vergroting van de veerkracht.  

^{Bron: MNSPA}

Gevolgen van de aquacultuur voor de economie, de voedselmarkt en de arbeidsmarkt van het land

• Op enkele uitzonderingen na wordt de aquacultuur in Duitsland gekenmerkt door een lange periode van stagnatie. Belemmeringen voor groei zijn met name de naleving van het rechtskader, omslachtige vergunningspraktijken, een gering concurrentievermogen op wereldschaal en verliezen aan voorraden als gevolg van roofdieren en beschermde dieren. Bovendien zijn er problemen met het imago van aquacultuurproducten en zijn er tekortkomingen in de opleidings- en onderzoeksstructuren.
• In Duitsland zijn aquacultuurbedrijven overwegend familiebedrijven en hebben zij een zeer kleinschalige structuur (met enkele uitzonderingen in de mariene mosselaquacultuur). Meer recentelijk nemen bedrijven die algen of andere aquatische organismen produceren ook aquacultuur of overgangsgebieden voor biologische technologie in.
• In Duitsland wordt karper opgefokt in vijvers van ongeveer 23,000 ha. De belangrijkste productiegebieden zijn Beieren, Saksen en Brandenburg. De structuur en intensiteit van de landbouwbedrijven verschillen sterk. De geproduceerde hoeveelheid karper blijft licht dalen.
• Productie van zalmachtigen: Deze vorm van visproductie is, naast de schelpdierkwekerij, de grootste winstgevende aquacultuursector in Duitsland, die momenteel een aanzienlijke economische kracht heeft.
• De productie van vis in netkooien stagneert al jaren. Over het geheel genomen is het netto kooien momenteel van ondergeschikt belang in Duitsland.
• Er zijn met succes recirculerende faciliteiten in Duitsland voorhanden, bijvoorbeeld voor aal en Afrikaanse visvangst. De grootste installaties hebben tot dusver een productie van ongeveer honderd ton per jaar bereikt.
• Alleen de schelpdierkweeksector is al jaren sterk gegroeid. Met name in Schleswig-Holstein stabiliseert de ontwikkeling van de mosselteelt de ontwikkeling van de mosselteelt. De teelt van zaadmosselen met smartfarm Systems is een belangrijke aanjager.
• In Duitsland bestaat er vrijwel geen mariene visaquacultuur.
• Algenproductie: In Duitsland bestaat er een levensmiddelenvergunning voor de afzonderlijke groene alg Chlorella sp. en voor de bevestigde cyanobacterium Spirulina sp. In het geval van macroalgen worden voornamelijk bruine algen (Saccharina latissima), groene algen (Enteromorpha/Ulva) en rode algen (Delesseria sanguinea) geteeld. De respectieve Duitse productievolumes zijn niet bekend, maar zullen waarschijnlijk marginaal zijn.
• De consumenten eisen steeds meer regionale producten. Invoer blijft noodzakelijk, maar de binnenlandse aquacultuur kan meer dan tot nu toe in haar eigen behoeften voorzien.
• Duitsland voert ongeveer 89 % van de geconsumeerde vis en zeevis in.
• Het precieze aantal officieel “biogecertificeerde” aquacultuurbedrijven in Duitsland is onbekend, aangezien de officiële statistieken alleen betrekking hebben op bedrijven boven een bepaalde omvang of omvang van de productie. Er zijn verschillende kleine regionale labels (QZBW, Schwarzwaldforelle, Fisch aus NRW enz.) die iets populairder zijn dan biologische etiketten omdat ze goedkoper en minder gedetailleerd zijn.

^{Bron: MNSPA}

Uitdagingen en kansen

^{Bron: MNSPA}

Werkgelegenheid en aantal ondernemingen

Ongeveer 2 400 bedrijven (> 0,3 ha of 200 m²) telen vis en schaal- en schelpdieren in Duitsland in zoet en zeewater. In totaal werken ongeveer 1 800 mensen in aquacultuurvoorzieningen en er wordt aangenomen dat hier nog ongeveer 3 200 onbetaalde eigenaren en familieleden in dienst zijn.

^{Bron: 2022, WTECV}

• In Duitsland zijn de deelstaten (Länder) verantwoordelijk voor aquacultuur. De mariene aquacultuur is ook onderworpen aan de regels die zijn vastgelegd in de Wet op de visserij in de Federale Zee.
• Federaal ministerie van Voedselvoorziening en Landbouw (BMEL)
• Portaal van de federale overheid voor aquacultuur
• Bondsministerie van Milieubeheer, Natuurbehoud, Nucleaire Veiligheid en Consumentenbescherming
• Federaal ministerie van Binnenlandse Zaken en Gemeenschap (BMI) 

• Wet op de visserij in de Federale Zee
• Dierenwelzijnswet
• Slachtverordening dierenbescherming
• Wet op de watervoorraden
• Wet milieueffectbeoordeling (UVPG), bijlage 2 Lijst
• Op federaal niveau regelt de Wet ruimtelijke ordening (ROG) van 22. December 2008 (BGBl. I, blz. 2.986), laatstelijk gewijzigd bij artikel 2, lid 15, van de wet van 20 juli 2017 (BGBl. I blz. 2.808) over ruimtelijke ordening 

Bijgevolg kunnen aquacultuurvergunningen in de Bondsrepubliek Duitsland, afhankelijk van de situatie, vaak niet door één enkele autoriteit worden uitgevoerd (het “één-loketsysteem”). Integendeel, de projectontwikkelaar moet vaak contact opnemen met verschillende autoriteiten om de verschillende vergunningen voor de bouw en exploitatie van de installatie te verkrijgen (geen of althans geen volledige concentratiebeschikking).