Υδατοκαλλιέργεια και αποκατάσταση: Προοπτικές από τις εμπειρίες στη Μεσόγειο Θάλασσα

Στο παρόν έγγραφο συζητούνται οι διάφορες δυνατότητες και καινοτομίες που σχετίζονται με τη βιώσιμη υδατοκαλλιέργεια στην περιοχή της Μεσογείου, ενώ επανεξετάζονται επίσης οι διαφορετικές μέθοδοι θαλασσοκαλλιέργειας, καθώς και ο ρόλος της ολοκληρωμένης πολυτροφικής υδατοκαλλιέργειας (IMTA) στη στήριξη της εκμετάλλευσης των πόρων των ωκεανών. Η IMTA και η θαλασσοκαλλιέργεια γενικότερα, όταν σχεδιάζονται προσεκτικά, μπορούν να είναι κατάλληλες για σκοπούς αποκατάστασης και διατήρησης του περιβάλλοντος. Η υδατοκαλλιέργεια, ιδίως η θαλασσοκαλλιέργεια, είναι ένας τομέας που αυξάνεται σταδιακά παράλληλα με την αύξηση των ανθρώπινων αναγκών· ωστόσο, πολλά προβλήματα εξακολουθούν να επηρεάζουν την ανάπτυξή του, κυρίως σε σχέση με την επιλογή κατάλληλων τοποθεσιών, την παραγωγή χορτονομών και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον. Μια τρέχουσα πρόκληση που απαιτεί κατάλληλες λύσεις είναι η εφαρμογή της IMTA. Δυστυχώς, ορισμένες επικρίσεις εξακολουθούν να επηρεάζουν αυτή την προσέγγιση, κυρίως όσον αφορά την εμπορευματοποίηση νέων προϊόντων, όπως ασπόνδυλων και φυκιών, παρά τον φιλικό προς το περιβάλλον χαρακτήρα τους. Όσον αφορά την τοποθεσία μιας κατάλληλης τοποθεσίας, τα σχέδια θαλασσοκαλλιέργειας μετατοπίζονται επί του παρόντος από την ακτή στην ανοικτή θάλασσα, με στόχο τη μείωση του ανταγωνισμού για τον χώρο με άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες που ασκούνται εντός των παράκτιων υδάτων. Επιπλέον, στα ανοικτά ύδατα, η φόρτωση αποβλήτων δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα, αλλά τα ύδατα υψηλής ενέργειας αυξάνουν το κόστος συντήρησης. Διατυπώνονται ορισμένες προτάσεις για την ανάπτυξη βιώσιμης θαλασσοκαλλιέργειας στην περιοχή της Μεσογείου, όπου η IMTA βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο και όπου οι σπάνιες θρεπτικές ουσίες που χαρακτηρίζουν τα υπεράκτια ύδατα δεν είναι κατάλληλες για την καλλιέργεια τόσο των διηθητικών ασπόνδυλων όσο και των μακροφυκών. Από την άποψη της σύζευξης της θαλάσσιας δραστηριότητας με την οικολογία αποκατάστασης, οι πρακτικές που προτείνονται στην παρούσα επανεξέταση αφορούν την εφαρμογή της παράκτιας IMTA, τη δημιουργία τεχνητά ελεγχόμενων κήπων, καθώς και την υπεράκτια καλλιέργεια μυδιών σε συνδυασμό με τεχνητούς υφάλους, ενώ παράλληλα υποθέτει τη δυνατότητα χρήσης τεχνητά ευτροφισμένων περιοχών.