FAQ

Iva, huwa fattibbli, iżda għad hemm sfidi tekniċi, tal-inġinerija u tal-kostijiet. L-iżvilupp futur tal-akkwakultura tal-oċeani lil hinn mill-kosta jew esposta se jiddependi mit-teknoloġija li tiġi implimentata biex jingħelbu l-kundizzjonijiet estremi tal-klima oċeanika, il-problemi loġistiċi biex jinġiebu l-għalf u inputs oħra fl-azjenda agrikola, l-iżvilupp ta’ pjattaformi tax-xogħol lil hinn mill-kosta u l-kontroll mill-bogħod tal-pjattaformi bbażati fuq l-internet tal-oġġetti (IoT) għall-komunikazzjoni u l-ġestjoni tal-pjattaformi b’sistemi ta’ ottimizzazzjoni bbażati fuq l-intelliġenza artifiċjali.

L-akkwakultura Multi-Mofika Integrata (IMTA) hija tip ta’ akkwakultura fejn diversi speċijiet akkwatiċi minn livelli trofiċi differenti (eż. ħut, alka tal-baħar, frott tal-baħar jew invertebrati oħra) jitrabbew qrib ħafna fl-istess sistema ta’ produzzjoni biex tittejjeb l-effiċjenza, jitnaqqas l-iskart u jiġu pprovduti servizzi tal-ekosistema, bħall-bijorimedjazzjoni.

Il- “Linji gwida strateġiċi għal akkwakultura tal-UE aktar sostenibbli u kompetittiva għall-perjodu mill-2021 sal-2030” jippromwovu l-IMTA, fost tipi oħra ta’ akkwakulturi li huma l-aktar ta’ benefiċċju għall-ambjent u l-klima.

L-IMTA tista’ tkopri ħafna tipi differenti ta’ sistemi tal-akkwakultura, bħal sistemi tal-akkwakultura bbażati fuq l-art (eż. għadajjar) u sistemi ta’ pinen tax-xibka (eż. kombinazzjoni tat-trobbija tal-ħut ma’ sistemi lil hinn mill-qiegħ u minn fuq il-qiegħ għall-molluski bivalvi u l-produzzjoni tal-alka). Madankollu, l-għan huwa dejjem li jiżdiedu s-sostenibbiltà ambjentali, l-istabbiltà ekonomika u l-aċċettabbiltà soċjali, fi ħdan approċċi olistiċi u tal-ekonomija ċirkolari.

Is-sistemi tal-IMTA jtejbu s-sostenibbiltà tal-akkwakultura billi jimitaw iċ-ċikli tan-nutrijenti naturali. F’dawn is-sistemi, il-materja organika li ma tintużax minn speċi waħda, bħall-ħut, issir riżorsa għal oħrajn, bħall-alka u l-molluski, li jużaw in-nutrijenti biex jikbru. L-effettività tas-sistema tiddependi fuq fatturi ambjentali, bħal-livelli ta’ nutrijenti fiż-żona, id-disponibbiltà tal-ikel u l-idrodinamika.

Għad fadal diversi sfidi fl-adozzjoni tal-IMTA. Pereżempju, skont il-leġiżlazzjoni tal-UE, l-annimali tal-akkwakultura ma jistgħux jiġu mitmugħa l-iskart, li jfisser li l-qafas legali fis-seħħ jinvalida mudelli fejn il-ħut jiġi kkombinat ma’ ċerti organiżmi filtraturi u speċijiet detritivores (speċijiet trofiċi baxxi bħala molluski bivalvi u ħjar tal-baħar) li jirriċiklaw in-nutrijenti mill-għalf u mill-feċi tal-ħut mhux mittiekel. Biex tivvaluta u tgħin biex jiġu indirizzati dawn l-isfidi, l-UE qed tiffinanzja diversi proġetti dwar l-IMTA bħal Astral (https://www.astral-project.eu/) u AquaVitae (https://aquavitaeproject.eu/).

Fl-2020, il-produzzjoni tal-akkwakultura tal-UE laħqet total ta’ 1.2 miljun tunnellata, b’valur ta’ EUR 3.9 biljun. Dak iż-żmien, l-ispeċijiet ewlenin tal-akkwakultura prodotti kienu l-maskli tal-baħar (19 % tal-produzzjoni totali tal-UE), it-trota qawsalla (17 %), il-maskli blu (11 %), il-gajdri kkuppati fil-Paċifiku (9 %), il-paġella ħamra (8 %), il-maskli tal-Mediterran (7 %), l-ispnotta Ewropea (7 %), il-karpjun komuni (7 %) u t-tonn tal-Atlantiku (3 %). Dawn id-disa’ speċijiet jammontaw għal 87 % tal-produzzjoni totali tal-akkwakultura tal-UE fil-piż (STECF 22–17-EU).

Il-prodotti tal-akkwakultura tal-UE jiġu prodotti skont standards ta’ kwalità għolja u ta’ sostenibbiltà minħabba li hemm korp kbir ta’ leġiżlazzjoni tal-UE fis-seħħ li jkopri kwistjonijiet differenti li l-produtturi tal-akkwakultura jridu jikkonformaw magħhom (eż. leġiżlazzjoni dwar is-saħħa tal-annimali, il-benessri tal-annimali, is-sikurezza tal-ikel, is-sikurezza tal-għalf, it-trattamenti veterinarji, il-kwalità tal-ilma, il-leġiżlazzjoni dwar l-introduzzjoni ta’ speċijiet mhux nattivi jew li ma jinstabux lokalment, eċċ.).

Għaddejja riċerka dwar dan is-suġġett. Pereżempju, il-proġett iffinanzjat mill-UE “Diversify” identifika bħala speċijiet l-aktar importanti biex tiżdied id-diversifikazzjoni produttiva ta’ Meagre tal-akkwakultura Ewropea (Argyrosomus regius), Greater amberjack (Seriola dumerilii), pikeperch (Sander lucioperca), ħalibatt tal-Atlantiku (Hippoglossus hippoglossus), Wreckfish (Polyprion americanus), mullet griż (Mugil cephalus). Proġetti oħra ffinanzjati mill-UE qed jeżaminaw ukoll il-potenzjal għal aktar diversifikazzjoni tal-ispeċijiet, inklużi speċijiet trofiċi baxxi (ara AquaVitae (https://aquavitaeproject.eu/). Id-diversifikazzjoni trid issir b’rikonoxximent tad-domanda tas-suq u tal-kummerċ internazzjonali fil-prodotti tal-ikel akkwatiku.

L-alka toffri potenzjal kbir, iżda l-produzzjoni fl-Ewropa bħalissa għadha baxxa. Fl-2022, il-Kummissjoni adottat il-Komunikazzjoni “Lejn settur tal-algi tal-UE b’saħħtu u sostenibbli”, l-hekk imsejħa Inizjattiva tal-UE dwar l-Algi (https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_6899) li għandha l-għan li tisfrutta l-potenzjal tal-algi fl-Unjoni Ewropea. Il-komunikazzjoni tipproponi 23 azzjoni biex jinħolqu opportunitajiet għall-industrija sabiex tiġi megħjuna tiżviluppa f’settur robust, sostenibbli u riġenerattiv li jkun kapaċi jissodisfa d-domanda li qed tikber fl-UE. Il-pjattaforma Ewropea tal-partijiet ikkonċernati dwar l-algi, EU4Algae (https://maritime-forum.ec.europa.eu/en/frontpage/1727) għandha l-għan li taċċellera l-iżvilupp ta’ industrija Ewropea tal-algi u tippromwovi l-algi għan-nutrizzjoni u użi oħra fost il-konsumaturi u n-negozji fl-UE.

Il-prodotti tal-akkwakultura jammontaw għal 27 % tal-konsum tal-prodotti tal-ikel akkwatiċi (l-akkwakultura u s-sajd) fl-UE. Il-prodotti tal-akkwakultura tal-UE jammontaw għal 26 % ta’ dawk prodotti mis-settur tal-ikel akkwatiku (is-sajd estrattiv u l-akkwakultura). Il-perċentwal ta’ prodotti tal-akkwakultura kkunsmati fl-UE li jiġu mill-akkwakultura tal-UE huwa ta’ 37.5 % (karta tal-bilanċ tal-provvista, EUMOFA 2022, https://www.eumofa.eu/supply-balance).

Il-produzzjoni totali tal-akkwakultura organika fil-livell tal-UE fl-2020 hija stmata għal 74.032 tunnellata, li tammonta għal 6.4 % tal-produzzjoni totali tal-akkwakultura tal-UE (Akkwakultura organika fl-UE, (EUMOFA 2022, https://www.eumofa.eu/documents/20178/432372/Organic+aquaculture+in+the…).

Fl-UE 27 l-aktar pajjiżi importanti huma Spanja, Franza, il-Greċja, l-Italja u l-Polonja b’ 70 % tal-produzzjoni tal-akkwakultura.

Il-pajjiżi li jikkontribwixxu l-aktar għall-produzzjoni Ewropea (ŻEE 39) huma n-Norveġja (madwar 46 % tal-produzzjoni Ewropea totali), segwita minn Spanja, it-Turkija, ir-Renju Unit, Franza, l-Italja u l-Greċja. Dawn is-seba’ pajjiżi jirrappreżentaw 90 % tal-produzzjoni kollha tal-akkwakultura fl-Ewropa. (FAO 2022).

Meta mqabbla mat-tkabbir tal-akkwakultura fil-livell dinji, il-produzzjoni tal-UE kienet kważi staġnata.

Ir-rata ta’ tkabbir tal-akkwakultura tal-ħut fl-UE-27 mill-2000 kienet eċċezzjonalment baxxa, bl-akkwakultura tal-ħut tikber b’ 1.1 % fis-sena (tkabbir medju annwali) u l-ispeċijiet tal-molluski għal 2.8 %. Jekk in-Norveġja u t-Turkija jiġu inklużi, l-ammont totali jiżdied għal 4 %. Fil-livell globali, it-tkabbir medju annwali tal-akkwakultura tal-ħut huwa ta’ 4.3 %. (FAO, 2022, https://www.fao.org/fishery/en/topic/166235).

L-akkwakultura ta’ preċiżjoni hija approċċ teknoloġikament sofistikat fis-settur tal-akkwakultura li għandu l-għan li jinkorpora għodod u metodoloġiji avvanzati biex tingħata spinta lill-awtonomija tal-monitoraġġ kemm tal-varjabbli bijotiċi kif ukoll dawk abijotiċi fil-faċilitajiet, filwaqt li titrawwem ġestjoni aktar effiċjenti tal-azjendi agrikoli. L-objettiv huwa li jogħlew l-istandards tal-benessri tal-annimali, jittaffew l-impatti ambjentali u tissaħħaħ il-vijabbiltà ekonomika tal-faċilitajiet tal-akkwakultura. L-akkwakultura ta’ preċiżjoni għandha l-għan li tagħti s-setgħa lill-produtturi biex jimmonitorjaw b’mod aktar effiċjenti u jiddokumentaw il-proċessi bijoloġiċi inerenti għall-faċilitajiet tagħhom u hija kkaratterizzata mill-integrazzjoni ta’ teknoloġiji tas-sensuri avvanzati, metodoloġiji tal-analiżi statistika, u teknoloġiji sofistikati tal-intelliġenza artifiċjali (IA).