FAQ

Ja, het is haalbaar, maar er blijven technische, technische en kostenuitdagingen bestaan. De toekomstige ontwikkeling van offshore of blootgestelde oceaanaquacultuur zal afhangen van de technologie die wordt toegepast om de extreme omstandigheden van het oceaanklimaat te boven te komen, de logistieke problemen om voeder en andere productiemiddelen op de boerderij te brengen, de ontwikkeling van offshore-werkplatforms en de controle op afstand van de platforms die gebaseerd zijn op het internet der dingen (IoT) om de platforms te communiceren en te beheren met optimalisatiesystemen op basis van artificiële intelligentie.

Geïntegreerde multitrofische aquacultuur (IMTA) is een soort aquacultuur waarbij verschillende aquatische soorten met verschillende trofische niveaus (bv. vis, zeewier, schaal- en schelpdieren of andere ongewervelde dieren) in de onmiddellijke nabijheid van hetzelfde productiesysteem worden gekweekt om de efficiëntie te verbeteren, afval te verminderen en ecosysteemdiensten te leveren, zoals bioremediëring.

De “Strategische richtsnoeren voor een duurzamere en concurrerendere EU-aquacultuur voor de periode 2021-2030” bevorderen de IMTA, naast andere soorten aquacultuur die het meest gunstig zijn voor het milieu en het klimaat.

IMTA kan betrekking hebben op veel verschillende soorten aquacultuursystemen, zoals aquacultuursystemen op het land (bv. vijvers) en netpensystemen (bv. combinatie van viskweek met off-bottom en on-bottom systemen voor de productie van tweekleppige weekdieren en zeewier). Het doel is echter altijd om de ecologische duurzaamheid, de economische stabiliteit en de maatschappelijke aanvaardbaarheid te vergroten, in het kader van holistische en circulaire economische benaderingen.

IMTA-systemen verbeteren de duurzaamheid van de aquacultuur door natuurlijke nutriëntencycli te nabootsen. In deze systemen wordt het organische materiaal dat niet door één soort wordt gebruikt, zoals vissen, een hulpbron voor andere soorten, zoals zeewier en weekdieren, die de nutriënten gebruiken om te groeien. De doeltreffendheid van het systeem hangt af van milieufactoren, zoals nutriëntenniveaus in het gebied, beschikbaarheid van voedsel en hydrodynamica.

Bij de vaststelling van de IMTA blijven verschillende uitdagingen bestaan. Volgens de EU-wetgeving kunnen aquacultuurdieren bijvoorbeeld niet worden gevoederd met afval, wat betekent dat het geldende rechtskader modellen ongeldig maakt waarbij vissen worden gecombineerd met bepaalde filter- en diersoorten (laagtrofische soorten zoals tweekleppige weekdieren en zeekomkommers) die de nutriënten uit ongegeten visvoeder en feces recyclen. Om deze uitdagingen te beoordelen en aan te pakken, financiert de EU verschillende IMTA-projecten, zoals Astral (https://www.astral-project.eu/) en AquaVitae (https://aquavitaeproject.eu/).

In 2020 bedroeg de aquacultuurproductie in de EU in totaal 1.2 miljoen ton, met een waarde van 3.9 miljard EUR. Destijds waren de belangrijkste aquacultuursoorten zeemosselen (19 % van de totale EU-productie), regenboogforel (17 %), blauwe mosselen (11 %), Japanse oesters (9 %), goudbrasem (8 %), mediterrane mosselen (7 %), zeebaars (7 %), karper (7 %) en Atlantische blauwvintonijn (3 %). Deze negen soorten vertegenwoordigen 87 % van de totale aquacultuurproductie in de EU in gewicht (WTECV 22-17-EU).

Aquacultuurproducten uit de EU worden geproduceerd volgens hoge kwaliteits- en duurzaamheidsnormen, omdat er een groot aantal EU-wetgeving bestaat die betrekking heeft op verschillende kwesties waaraan aquacultuurproducenten moeten voldoen (bv. wetgeving inzake diergezondheid, dierenwelzijn, voedselveiligheid, voederveiligheid, veterinaire behandelingen, waterkwaliteit, wetgeving inzake de introductie van uitheemse of plaatselijk niet-voorkomende soorten, enz.).

Er wordt momenteel onderzoek gedaan naar dit onderwerp. Zo is het door de EU gefinancierde project “Diversify” aangemerkt als de belangrijkste soort voor het vergroten van de productieve diversificatie van de Europese aquacultuur Meagre (Argyrosomus regius), grote amberjack (Seriola dumerilii), snoekbaars (Sander lucioperca), Atlantische heilbot (Hippoglossus hippoglossus), Wreckfish (Polyprion americanus), Grey mullet (Mugil cephalus). In andere door de EU gefinancierde projecten wordt ook gekeken naar de mogelijkheden voor verdere diversificatie van soorten, waaronder laagtrofische soorten (zie AquaVitae (https://aquavitaeproject.eu/). Bij diversificatie moet rekening worden gehouden met de marktvraag en de internationale handel in aquatische levensmiddelen.

Algen bieden een groot potentieel, maar de productie in Europa is momenteel nog laag. De Commissie heeft in 2022 de mededeling “Naar een sterke en duurzame algensector in de EU” aangenomen, het zogenaamde EU-algeninitiatief (https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_6899), dat tot doel heeft het potentieel van algen in de Europese Unie te ontsluiten. In de mededeling worden 23 acties voorgesteld die de sector kansen moeten bieden om uit te groeien tot een robuuste, duurzame en regeneratieve sector die aan de groeiende vraag van de EU kan voldoen. Het Europees platform voor belanghebbenden op het gebied van algen, EU4Algae (https://maritime-forum.ec.europa.eu/en/frontpage/1727), heeft tot doel de ontwikkeling van een Europese algenindustrie te versnellen en algen voor voeding en andere toepassingen te bevorderen bij consumenten en bedrijven in de EU.

Aquacultuurproducten zijn goed voor 27 % van de consumptie van aquatische levensmiddelen (aquacultuur en visserij) in de EU. Aquacultuurproducten uit de EU zijn goed voor 26 % van de producten die worden geproduceerd door de sector aquatische levensmiddelen (extractieve visserij en aquacultuur). Het percentage aquacultuurproducten dat in de EU wordt verbruikt en afkomstig is van de aquacultuur in de EU bedraagt 37,5 % (voorzieningsbalans, Eumofa 2022, https://www.eumofa.eu/supply-balance).

De totale biologische aquacultuurproductie op EU-niveau in 2020 wordt geraamd op 74.032 ton, goed voor 6,4 % van de totale aquacultuurproductie in de EU (biologische aquacultuur in de EU, (EUMOFA 2022, https://www.eumofa.eu/documents/20178/432372/Organic+aquaculture+in+the…).

In de EU-27 zijn de belangrijkste landen Spanje, Frankrijk, Griekenland, Italië en Polen, met 70 % van de aquacultuurproductie.

De landen die het meest bijdragen aan de Europese productie (EEA39) zijn Noorwegen (ongeveer 46 % van de totale Europese productie), gevolgd door Spanje, Turkije, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Italië en Griekenland. Deze zeven landen zijn goed voor 90 % van de totale aquacultuurproductie in Europa. (FAO 2022).

In vergelijking met de groei van de aquacultuur op wereldniveau is de productie in de EU bijna gestagneerd.

Het groeitempo van de visaquacultuur in de EU-27 is sinds 2000 uitzonderlijk laag: de visaquacultuur groeit met 1,1 % per jaar (gemiddelde jaarlijkse groei) en weekdieren met 2,8 %. Als Noorwegen en Turkije in aanmerking worden genomen, stijgt het totale bedrag tot 4 %. Op mondiaal niveau bedraagt de gemiddelde jaarlijkse groei van de visaquacultuur 4,3 %. (FAO, 2022, https://www.fao.org/fishery/en/topic/166235).

Precisie-aquacultuur is een technologisch geavanceerde aanpak in de aquacultuursector die gericht is op de integratie van geavanceerde instrumenten en methoden om de autonomie van de monitoring van zowel biotische als abiotische variabelen in de voorzieningen te vergroten en zo een efficiënter beheer van landbouwbedrijven te bevorderen. Het doel is de normen inzake dierenwelzijn te verhogen, de milieueffecten te beperken en de economische levensvatbaarheid van aquacultuurvoorzieningen te verbeteren. Precisie-aquacultuur heeft tot doel producenten in staat te stellen de biologische processen die inherent zijn aan hun faciliteiten efficiënter te monitoren en te documenteren en wordt gekenmerkt door de integratie van geavanceerde sensortechnologieën, methoden voor statistische analyse en geavanceerde technologieën op het gebied van artificiële intelligentie (AI).