Niniejszy dokument roboczy służb Komisji dotyczy efektywności energetycznej i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w celu zmniejszenia śladu węglowego w produkcji akwakultury pierwotnej. Oprócz państw członkowskich UE przy opracowywaniu niniejszego dokumentu wykorzystano również praktyki i narzędzia stosowane przez Zjednoczone Królestwo (Zjednoczone Królestwo) i Norwegię ze względu na ich bliskość z UE oraz znaczenie ich produkcji, badań naukowych i innowacji w dziedzinie akwakultury.

Unijne produkty akwakultury są wytwarzane zgodnie z wysokimi normami jakości i zrównoważonego rozwoju, ponieważ istnieje wiele przepisów UE obejmujących różne kwestie, których muszą przestrzegać producenci akwakultury (np. przepisy dotyczące zdrowia zwierząt, dobrostanu zwierząt, bezpieczeństwa żywności, bezpieczeństwa pasz, leczenia weterynaryjnego, jakości wody, przepisy dotyczące wprowadzania gatunków nierodzimych lub niewystępujących miejscowo itp.).

Trwają badania nad tym zagadnieniem. Na przykład w ramach finansowanego przez UE projektu „Diversify” za gatunki najważniejsze dla zwiększenia dywersyfikacji produkcji akwakultury europejskiej uznano Meagre (Argyrosomus regius), Greater amberjack (Seriola dumerilii), szczypce (Sander lucioperca), halibut atlantycki (Hippoglossus hippoglossus), Wreckfish (Polyprion americanus), morletę (Mugil cephalus). W ramach innych projektów finansowanych przez UE bada się również potencjał dalszej dywersyfikacji gatunków, w tym gatunków o niskim poziomie troficznym (zob. AquaVitae (https://aquavitaeproject.eu/)). Dywersyfikacja musi odbywać się z uwzględnieniem popytu rynkowego i międzynarodowego handlu produktami spożywczymi pochodzenia wodnego.

Algi mają duży potencjał, ale produkcja w Europie jest obecnie nadal niska. W 2022 r. Komisja przyjęła komunikat „W kierunku silnego i zrównoważonego unijnego sektora alg”, tzw. inicjatywę UE w sprawie alg (https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_22_6899), której celem jest uwolnienie potencjału alg w Unii Europejskiej. W komunikacie zaproponowano 23 działania mające na celu zaoferowanie sektorowi przemysłu możliwości przekształcenia się w solidny, zrównoważony i regeneracyjny sektor zdolny do zaspokojenia rosnącego popytu na rynku UE. Europejska platforma zainteresowanych stron w zakresie alg, EU4Algae (https://maritime-forum.ec.europa.eu/en/frontpage/1727), ma na celu przyspieszenie rozwoju europejskiego przemysłu alg i promowanie alg do celów żywieniowych i innych zastosowań wśród konsumentów i przedsiębiorstw w UE.

Produkty akwakultury stanowią 27 % spożycia produktów żywnościowych pochodzenia wodnego (akwakultura i rybołówstwo) w UE. Unijne produkty akwakultury stanowią 26 % produktów wytwarzanych przez sektor żywności pochodzenia wodnego (rybołówstwo wydobywcze i akwakultura). Odsetek produktów akwakultury spożywanych w UE, które pochodzą z akwakultury w UE, wynosi 37,5 % (bilans dostaw, EUMOFA 2022, https://www.eumofa.eu/supply-balance).

Całkowitą produkcję akwakultury ekologicznej na poziomie UE w 2020 r. szacuje się na 74.032 ton, co stanowi 6,4 % całkowitej produkcji akwakultury w UE (Akwakultura ekologiczna w UE, (EUMOFA 2022, https://www.eumofa.eu/documents/20178/432372/Organic+aquaculture+in+the…).

W UE-27 najważniejszymi państwami są Hiszpania, Francja, Grecja, Włochy i Polska, których produkcja w sektorze akwakultury wynosi 70 %.

Kraje, które w największym stopniu przyczyniają się do produkcji europejskiej (EOG39), to Norwegia (około 46 % całkowitej produkcji europejskiej), a następnie Hiszpania, Turcja, Zjednoczone Królestwo, Francja, Włochy i Grecja. Na te siedem państw przypada 90 % całej produkcji akwakultury w Europie. (FAO 2022).

W porównaniu ze wzrostem akwakultury na poziomie światowym produkcja w UE jest niemal niestabilna.

Tempo wzrostu akwakultury ryb w UE-27 od 2000 r. jest wyjątkowo niskie: akwakultura rybna rośnie o 1,1 % rocznie (średni roczny wzrost), a gatunki mięczaków – 2,8 %. Jeżeli uwzględni się Norwegię i Turcję, całkowita kwota wzrośnie do 4 %. Na poziomie globalnym średni roczny wzrost akwakultury rybnej wynosi 4,3 %. (FAO, 2022 r., https://www.fao.org/fishery/en/topic/166235).

Akwakultura precyzyjna to zaawansowane technologicznie podejście w sektorze akwakultury, którego celem jest włączenie zaawansowanych narzędzi i metod w celu zwiększenia autonomii monitorowania zarówno zmiennych biotycznych, jak i abiotycznych w obiektach, co sprzyja skuteczniejszemu zarządzaniu gospodarstwem. Celem jest podniesienie standardów dobrostanu zwierząt, złagodzenie wpływu na środowisko i zwiększenie rentowności zakładów akwakultury. Akwakultura precyzyjna ma na celu umożliwienie producentom skuteczniejszego monitorowania i dokumentowania procesów biologicznych nieodłącznie związanych z ich obiektami i charakteryzuje się integracją najnowocześniejszych technologii czujników, metod analizy statystycznej i zaawansowanych technologii sztucznej inteligencji (AI).