Il-Bulgarija

Tip ta’ speċi mrobbija

L-ispeċijiet ewlenin huma t-trota Rainbow (Oncorhynchus mykiss), il-karpjun komuni (Cyprinus carpio), il-karpjun tar-ras (Hypophthalmichthys nobilis), il-karpjun tal-ħama (Ctenopharyngodon idella), il-mollusk tal-Mediterran (Mytilus galloprovincialis).

^{Għajn: 2023, EUMOFA; 2022, STECF}

^{Għajn: 2023, EUMOFA}

L-impatt tal-akkwakultura fl-ekonomija tal-pajjiż, fis-suq tal-ikel u fis-suq tax-xogħol

• Fl-2019, l-għadd ta’ azjendi agrikoli rreġistrati kien ta’ 754: l-ogħla numru ta’ rziezet tal-ilma sħun kien ta’ 535 (72 % tat-total), 78 kienu ilma kiesaħ (10 %) u 104 (14 %) imħallta. Il-kolletturi tal-maskli suwed huma 29 jew 4 %.
• Aktar minn 95 % tal-impriżi kollha fis-subsettur f’kull waħda mis-snin fil-perjodu 2014–2018, jappartjenu għall-grupp ta’ Mikro intraprendituri — 9 impjegat. Il-bqija, bejn 10 u 16 intrapriża, huma żgħar, bl-eċċezzjoni ta’ intrapriża waħda li marret fil-kategorija ta’ daqs medju fl-2018.
• L-evoluzzjoni tad-dħul annwali totali fis-subsettur tal-Akkwakultura wriet xejra ‘l fuq matul il-perjodu 2014–2018, b’BGN 64.9 miljun fl-2018 jew BGN 2.2 darbiet il-BGN 29.2 miljun inizjali mill-2014.
• Is-sottosettur territorjali jiġġenera dħul prattikament fl-oqsma kollha tal-pajjiż.
• L-għadd ta’ impjegati f’ekwivalenti għal full-time fis-sottosettur 03.2 (Produzzjoni u trobbija tal-ħut u organiżmi akkwatiċi oħra) żdied minn 662 fl-2014 għal 866 fl-2018 skont id-data tal-Istitut Nazzjonali tal-Istatistika (NSI).
• L-introjtu annwali medju għal kull kumpanija fl-akkwakultura tal-ilma ħelu jirrepeti żieda kostanti fl-introjtu tas-subsettur tal-Akkwakultura, filwaqt li għall-kultivazzjoni tal-maskli tal-baħar iswed l-introjtu mhuwiex uniformi.
• Is-subsettur tal-akkwakultura tal-ilma mielaħ intilef b’mod sinifikanti fi tlieta mill-ħames snin tal-perjodu 2014–2018. Is-subsettur tal-akkwakultura tal-ilma ħelu kien profittabbli fi tlieta mill-ħames snin tal-perjodu. Fi tmiem il-perjodu (2018), kien hemm bidu possibbli għal ritorn għall-profitt.
• L-introjtu għal kull kilogramma ta’ produzzjoni tal-akkwakultura kiber bla xkiel minn BGN (munita Bulgara) 2.61/kg fl-2014 għal BGN 3.97/kg fl-2018. Ir-rendiment għal kull kilogramma ta’ akkwakultura jibqa’ minimu matul il-perjodu kollu. It-tkabbir fid-dħul fis-sottosettur huwa prinċipalment dovut għal żieda fil-volumi tal-produzzjoni tal-akkwakultura u, sa ċertu punt, għal żieda fil-prezzijiet tal-bejgħ.
• L-introjtu annwali għal kull impjegat fis-subsettur tal-Akkwakultura juri żieda kostanti minn BGN 44.1 fl-2014 għal BGN 74.9 fl-2018, li huwa indikatur indirett ta’ żidiet fil-produttività tax-xogħol. Dawn huma ogħla fl-akkwakultura tal-ilma ħelu, fejn hemm ukoll produttività tax-xogħol ogħla.
• Is-suq għall-ħut, organiżmi akkwatiċi oħra u prodotti tas-sajd fil-Bulgarija huwa marbut mal-iżvilupp tas- (sotto) setturi: Sajd industrijali, Akkwakultura, Ipproċessar ta’ ħut u prodotti akkwatiċi oħra, Kummerċ fil-ħut u prodotti akkwatiċi oħra. Il-provvista ġejja mill-qabdiet proprji, l-awtoproduzzjoni tal-akkwakultura u l-importazzjonijiet, u d-domanda mill-konsum domestiku u mill-esportazzjonijiet. Il-bilanċ tas-suq, imkejjel f’termini finanzjarji (BGN miljun), juri żieda sostanzjali fl-esportazzjonijiet. L-iżvilupp parallel tal-importazzjonijiet huwa indikazzjoni li ż-żieda hija prinċipalment dovuta għall-industrija tal-manifattura b’materja prima importata.
• Fil-każ tal-konsum, il-post ewlieni għall-konsum tal-ħut u tal-prodotti tal-ħut jibqa’ d-dar. Il-ħut jinxtara frisk jew iffriżat darba fil-ġimgħa jew diversi drabi fix-xahar. Huwa rari ħafna li jiġi ppreparat jew ippreservat. Fost l-ispeċijiet tal-akkwakultura tal-ħut li jittiekel, l-ewwel waħda hija t-trota u t-tieni hija l-karpjun. Ir-residenti urbani identifikaw ktajjen kbar tal-bejgħ bl-imnut — ipermarkits u supermarkets u ħwienet tal-ħut speċjalizzati — bħala sors ta’ ħut. Wieħed minn kull erbgħa jiddependi fuq qabdiet awtonomi.
• Il-konsum stmat tal-ispeċijiet tal-karpjuni żdied matul il-perjodu 2014–2019, it-trota u l-maskli suwed/oħrajn tal-baħar baqgħu f’livelli relattivament kostanti.

^{Għajn: IL-MNSPA}

L-isfidi u l-opportunitajiet

• L-eżistenza ta’ assi naturali bil-potenzjal li jiżviluppaw l-akkwakultura.
• Potenzjal mhux realizzat għaż-żieda fil-konsum tal-akkwakultura lokali, inkluża l-marikultura.
• L-iżvilupp ta’ speċijiet ġodda ta’ marikultura fl-ilmijiet tal-Baħar l-Iswed (proġetti pilota).
• It-titjib tal-ħiliet professjonali ta’ dawk li jaħdmu fis-settur tal-akkwakultura, permezz tat-tagħlim tul il-ħajja u l-introduzzjoni tal-għarfien espert.
• L-użu ta’ teknoloġiji ġodda.
• Id-diversifikazzjoni tal-produzzjoni permezz tal-kultivazzjoni ta’ speċijiet ta’ kwalità għolja.
• Il-potenzjal li jiżdied il-valur tal-produzzjoni tal-akkwakultura permezz tal-ipproċessar primarju u l-attivitajiet ta’ kummerċjalizzazzjoni.
• L-estensjoni tal-firxa ta’ prodotti niċċa disponibbli fis-swieq internazzjonali u domestiċi.
• Iċ-ċertifikazzjoni tal-farms tal-ħut organiċi fil-Bulgarija. (Leġiżlattiva)
• Ċertifikazzjoni ta’ standards nazzjonali għal prodotti lokali għall-promozzjoni ta’ speċijiet indiġeni. (Leġiżlattiva)
• Il-potenzjal għall-iżvilupp sostenibbli tad-digi sa 100 dekatat billi jiżdied is-sehem tas-servizzi tal-akkwakultura.
• Dawn iċ-ċirkostanzi kollha — l-iskarsezza tal-ilma, it-tagħbija tal-ilma, it-tibdil fil-klima globali, eċċ. jistabbilixxu l-linji gwida li fihom l-akkwakultura fil-Bulgarija għandha tiġi orjentata mill-ġdid. Dan is-sottosettur jista’ jiddependi biss fuq is-sostenibbiltà fil-produzzjoni fis-snin li ġejjin jekk iqis l-okkorrenza tal-bidliet previsti fil-kwalità, fil-kwantità u fid-distribuzzjoni tar-riżorsi tal-ilma. Fi kwalunkwe każ, huwa obbligatorju li l-produzzjoni tiġi orjentata mill-ġdid lejn waħda li tiffranka l-ilma u li ma tagħmilx ħsara lill-ambjent. Dan jeħtieġ il-ġestjoni u l-applikazzjoni ta’ teknoloġiji ġodda li jiffrankaw l-ilma u jiffrankaw l-enerġija.
• Sfida għall-komunità xjentifika fil-pajjiż hija l-ħakma tal-bijoteknoloġija tat-tnissil artifiċjali ta’ speċijiet ġodda għall-akkwakultura Bulgara biex tiġi żgurata s-sostenibbiltà tal-produzzjoni. In-nuqqas ta’ pjan fit-tul għaż-żamma u r-restawr tal-popolazzjonijiet tal-ispeċijiet indiġeni tal-idrobionti soġġetti għal sajd kummerċjali u rikreattiv ma jippermettix l-organizzazzjoni ta’ produzzjoni sostenibbli u ppjanata xjentifikament ta’ dawn l-ispeċijiet fil-farms tal-akkwakultura. 

^{Għajn: IL-MNSPA}

L-impjiegi u n-numru ta’ intrapriżi

866 numru ta’ impjegati f’farms tal-akkwakultura u 446 farm tal-ħut attiv. 

^{Għajn: IL-MNSPA}

Reġistrazzjoni tar-reġistrazzjoni tal-ħut imrobbi u tal-farms tal-ħut 

Sib ukoll informazzjoni rilevanti hawnhekk

• Pjan ta’ Azzjoni Strateġiku għall-Protezzjoni Ambjentali u r-Restawr tal-Baħar l-Iswed
• Strateġija nazzjonali għall-ġestjoni u l-iżvilupp tas-settur tal-ilma
• L-istrateġija marittima tar-Repubblika tal-Bulgarija u l-programm ta’ miżuri
• Strateġija Nazzjonali għall-Bijodiversità