Rodzaj hodowanych gatunków

Główne gatunki to pstrąg tęczowy (Oncorhynchus mykiss), karp (Cyprinus carpio), karp (Hypophthalmichthys nobilis), Grass carp (Ctenopharyngodon idella), omułek śródziemnomorski (Mytilus galloprovincialis).

^{Źródło: 2023 R., EUMOFA; 2022 R., STECF}

^{Źródło: 2023 R., EUMOFA}

Wpływ akwakultury na krajową gospodarkę, rynek żywności i rynek pracy

• W 2019 r. liczba zarejestrowanych gospodarstw wyniosła 754: największa liczba gospodarstw zajmujących się ciepłą wodą to 535 (72 % wszystkich gospodarstw), 78 – zimna (10 %), a 104 (14 %) – mieszane. Kolektory omułków czarnych to 29 lub 4 %.
• Ponad 95 % wszystkich przedsiębiorstw w podsektorze w każdym roku w latach 2014–2018 należy do grupy pracowników mikroprzedsiębiorstw-9. Pozostałe przedsiębiorstwa, od 10 do 16, są małe, z wyjątkiem jednego przedsiębiorstwa, które w 2018 r. przeniosło się do kategorii średniej wielkości.
• Zmiany całkowitych rocznych dochodów w podsektorze akwakultury wykazywały tendencję wzrostową w latach 2014–2018, przy czym od 2014 r. 64,9 mln BGN w 2018 r., czyli 2,2 mln BGN, było równe pierwotnie 29,2 mln BGN.
• Podsektor terytorialny generuje dochody praktycznie na wszystkich obszarach kraju.
• Liczba pracowników w ekwiwalentach pełnego czasu pracy w podsektorze 03.2 (Produkcja i hodowla ryb i innych organizmów wodnych) wzrosła z 662 w 2014 r. do 866 w 2018 r. zgodnie z danymi krajowego urzędu statystycznego (NSI).
• Średni roczny dochód na przedsiębiorstwo w akwakulturze słodkowodnej powtarza stały wzrost dochodów podsektora akwakultury, podczas gdy w przypadku uprawy małży czarnomorskich dochody są nierównomierne.
• W ciągu trzech z pięciu lat okresu 2014–2018 doszło do znacznej utraty podsektora akwakultury słonej. Podsektor akwakultury słodkowodnej był rentowny w ciągu trzech z pięciu lat tego okresu. Pod koniec okresu (2018 r.) możliwe było rozpoczęcie powrotu do zysku.
• Dochód na kilogram produkcji akwakultury gwałtownie wzrósł z 2,61 BGN (waluta bułgarska) w 2014 r. do 3,97 BGN w 2018 r. Wydajność z kilograma akwakultury pozostaje minimalna w całym okresie. Wzrost dochodów w tym podsektorze wynika głównie ze wzrostu wielkości produkcji akwakultury oraz, w mniejszym stopniu, ze wzrostu cen sprzedaży.
• Roczny dochód na pracownika w podsektorze akwakultury wykazuje stały wzrost z 44,1 BGN w 2014 r. do 74,9 BGN w 2018 r., co jest pośrednim wskaźnikiem wzrostu wydajności pracy. Są one wyższe w akwakulturze słodkowodnej, gdzie występuje również wyższa wydajność pracy.
• Rynek ryb, innych organizmów wodnych i produktów rybołówstwa w Bułgarii jest powiązany z rozwojem (pod)sektorów: Rybołówstwo przemysłowe, akwakultura, przetwórstwo ryb i innych produktów wodnych, handel rybami i innymi produktami wodnymi. Podaż pochodzi z własnych połowów, własnej produkcji akwakultury i importu oraz popytu ze strony konsumpcji krajowej i eksportu. Saldo rynku, mierzone w kategoriach finansowych (w mln BGN), wskazuje na znaczny wzrost eksportu. Równoległy rozwój przywozu wskazuje, że wzrost ten wynika głównie z przemysłu wytwórczego wykorzystującego przywożone surowce.
• W przypadku konsumpcji głównym miejscem spożycia ryb i produktów rybnych pozostaje dom. Ryby kupuje się w stanie świeżym lub mrożonym raz w tygodniu lub kilka razy w miesiącu. Jest on bardzo rzadko przetworzony lub zakonserwowany. Wśród gatunków ryb, które spożywają akwakulturę, pierwszym jest pstrąg, a drugi karp. Mieszkańcy miast wskazali jako źródło ryb duże sieci handlu detalicznego – hipermarkety, supermarkety i wyspecjalizowane sklepy rybne. Jedna czwarta opiera się na samodzielnych połowach.
• Szacowane spożycie gatunków karpi wzrosło w latach 2014–2019, a pstrąg i czarne/inne omułki utrzymywały się na stosunkowo stałym poziomie.

^{Źródło: MNSPA}

Wyzwania i możliwości

• Istnienie zasobów naturalnych, które mogą rozwijać akwakulturę.
• Niezrealizowany potencjał zwiększenia konsumpcji lokalnej akwakultury, w tym marikultury.
• Rozwój nowych gatunków marikultury w wodach Morza Czarnego (projekty pilotażowe).
• Podnoszenie umiejętności zawodowych osób pracujących w sektorze akwakultury poprzez uczenie się przez całe życie i wprowadzanie know-how.
• Wdrażanie nowych technologii.
• Dywersyfikacja produkcji poprzez uprawę gatunków wysokogatunkowych.
• Potencjał zwiększenia wartości produkcji akwakultury poprzez działania związane z przetwarzaniem pierwotnym i wprowadzaniem do obrotu.
• Rozszerzenie zakresu produktów niszowych dostępnych na rynku międzynarodowym i krajowym.
• Certyfikacja ekologicznych gospodarstw rybackich w Bułgarii. (Ustawodawcza.)
• Certyfikacja krajowych norm dotyczących produktów lokalnych w celu promowania gatunków rodzimych. (Ustawodawcza.)
• Potencjał zrównoważonego rozwoju tam do 100 decares poprzez zwiększenie udziału usług akwakultury.
• Wszystkie te okoliczności – niedobór wody, załadunek wody, globalna zmiana klimatu itp. – określają wytyczne, w których należy zmienić ukierunkowanie akwakultury w Bułgarii. Podsektor ten może opierać się na zrównoważonym rozwoju produkcji w nadchodzących latach tylko wtedy, gdy uwzględni prognozowane zmiany w jakości, ilości i dystrybucji zasobów wodnych. W każdym razie obowiązkowe jest przekierowanie produkcji na produkcję oszczędzającą wodę i przyjazną dla środowiska. Wymaga to zarządzania nowymi technologiami oszczędzającymi wodę i energooszczędnymi oraz ich stosowania.
• Wyzwaniem dla środowiska naukowego w tym kraju jest opanowanie biotechnologii sztucznej hodowli nowych gatunków dla bułgarskiej akwakultury w celu zapewnienia zrównoważonego charakteru produkcji. Brak długoterminowego planu utrzymania i odbudowy populacji rodzimych gatunków hydrobiontów będących przedmiotem połowów komercyjnych i rekreacyjnych nie pozwala na organizację zrównoważonej i naukowo planowanej produkcji tych gatunków w gospodarstwach akwakultury. 

^{Źródło: MNSPA}

Zatrudnienie i liczba przedsiębiorstw

866 pracowników w gospodarstwach akwakultury i 446 aktywnych gospodarstw rybackich. 

^{Źródło: MNSPA}

Rejestracja ryb utrzymywanych w gospodarstwie rybackim i rejestracji gospodarstw rybackich 

Odpowiednie informacje można znaleźć tutaj.

• Strategiczny plan działania na rzecz ochrony środowiska i odbudowy Morza Czarnego
• Krajowa strategia zarządzania sektorem wodnym i jego rozwoju
• Strategia morska Republiki Bułgarii i program działań
• Krajowa strategia ochrony różnorodności biologicznej