Il-kapaċità tas-Servizz tal-Ekosistema hija ogħla f’żoni ta’ tipi multipli ta’ deżinjazzjoni

L-implimentazzjoni fil-prattika tal-kunċett tas-Servizz tal-Ekosistema (ES) tista’ tkun kompitu ta’ sfida peress li trid tqis il-politiki u l-approċċi “tradizzjonali” preċedenti li evalwaw in-natura u l-bijodiversità b’mod differenti. Fosthom id-Direttivi dwar il-Ħabitats (92/43/KE) u dwar l-Għasafar (79/409/KE), id-Direttiva Qafas dwar l-Ilma (2000/60/KE), u d-Direttiva dwar l-Istorbju (2002/49/KE) wasslu għall-evalwazzjoni/id-deżinjazzjoni ta’ żoni fl-Ewropa bi kriterji differenti. F’dan l-istudju l-għan tagħna kien li nifhmu kif il-kapaċità tal-ES ta’ żona hija relatata mad-deżinjazzjoni tagħha u jekk iż-żoni b’deżinjazzjonijiet multipli għandhomx kapaċità ogħla biex jipprovdu ES.
Aħna għażilna erba’ żoni ta’ qbid fil-Greċja b’varjetà kbira ta’ karatteristiċi li jkopru aktar minn 25 % tat-territorju nazzjonali. Fl-iskular, aħna vvalutajna l-kapaċità tal-ES (billi segwejna l-metodoloġija ta’ Burkhard et al. 2009) ta’ żoni deżinjati bħala siti ta’ Natura 2000, żoni Quiet u Artijiet mistagħdra jew Korpi tal-ilma u sabu dawk iż-żoni li għandhom deżinjazzjonijiet multipli. Id-data ġiet analizzata mill-GLM biex jiġu żvelati d-differenzi rigward il-kapaċità tal-ES fost it-tipi differenti ta’ żoni. Aħna investigajna wkoll is-sinerġiji u l-kompromessi tal-FSK fost tipi differenti ta’ ES u ttestjajna għall-korrelazzjonijiet fost il-proprjetajiet tal-pajsaġġ, bħall-elevazzjoni, l-aspett u l-inklinazzjoni u l-potenzjal tal-ES.
Ir-riżultati tagħna juru li ż-żoni b’tipi differenti jew b’deżinjazzjonijiet multipli għandhom kapaċità differenti biex jipprovdu ES. Żoni ta’ tip wieħed ta’ deżinjazzjoni (Żoni Protetti jew Kwieti) ġeneralment kellhom punteġġi intermedji fil-biċċa l-kbira tal-ES iżda l-punteġġi kienu ogħla meta mqabbla ma’ żoni mingħajr deżinjazzjoni, li wrew kapaċità aktar b’saħħitha fis-servizzi ta’ proviżjonament. Fost iż-Żoni Protetti u ż-Żoni Kwieti, dawn tal-aħħar kisbu punteġġ aħjar b’mod ġenerali. Iż-żoni li kkombinaw iż-żewġ tipi ta’ deżinjazzjoni (Żoni Protetti u Kieti) urew l-ogħla kapaċità f’ 13 minn 29 ES, li kienu fil-biċċa l-kbira marbuta mal-ekosistemi naturali u tal-foresti. Aħna sibna sinerġiji sinifikanti fost il-biċċa l-kbira tar-regolamentazzjoni, l-appoġġ u l-edukazzjoni kulturali ES li min-naħa tagħhom juru kompromessi mas-servizzi ta’ proviżjonament. L-ES differenti huma relatati mal-ispazju u juru korrelazzjoni qawwija mal-proprjetajiet tal-pajsaġġ, bħall-elevazzjoni u l-inklinazzjoni. 
Nissuġġerixxu li l-istatus tad-deżinjazzjoni ta’ żona jista’ jintuża bħala għodda alternattiva għall-politika ambjentali, li tindika l-kapaċità għall-provvista ta’ ES. Deżinjazzjonijiet multipli ta’ żoni jistgħu jintużaw bħala indikaturi għal-lokalizzazzjoni ta’ “hotspots” ta’ ES. Din l-integrazzjoni tal-evalwazzjoni u d-deżinjazzjoni “tradizzjonali” u l-kunċett “aktar ġdid” tal-ES tifforma mod ta’ żmien u kosteffikaċi li għandu jiġi adottat mill-partijiet ikkonċernati u minn dawk li jfasslu l-politika sabiex jibdew jikkonformaw ma’ standards u talbiet ġodda għall-konservazzjoni tan-natura u l-ġestjoni ambjentali.