Background information

Είδος εκτρεφόμενου είδους
Κυπρίνος (Ctenopharyngodon idella), αργυρός κυπρίνος (Hypothalmichthysmolitrix), κυπρίνος(Hypothalmichthysnobilis), πέστροφα αραβοσίτου(Oncorhynchus mykiss), πέστροφα Brook (Salvelinus fontinalis), θηρευτές ως λούκος (Esox Lucius). pikeperch (Sander lucioperca) και γατόψαρο (Silurus glanis).
Πηγή: 2023, EUMOFA· 2022 ΕΤΟΕΑ
Τύπος μεθόδου παραγωγής
Σύμφωνα με την Eurostat, η δραστηριότητα υδατοκαλλιέργειας στην Τσεχία περιορίζεται στην καλλιέργεια γλυκών υδάτων. Η παραγωγή πραγματοποιείται κυρίως σε λίμνες (95 %) και μικρές ποσότητες σε δεξαμενές και υπόγειους διαύλους (4 %). Η οριακή παραγωγή πραγματοποιείται μέσω συστημάτων ανακυκλοφορίας και με άλλες μεθόδους (1 %).
Μέγεθος τομέα (παραγωγή και κατανάλωση)
Πηγή: 2023, EUMOFA
Τάσεις (παρελθούσες και μελλοντικές)
- Ενίσχυση της σημασίας των παραδοσιακών αλλά και σύγχρονων μορφών υδατοκαλλιέργειας.
- Διατήρηση και ανάπτυξη της παραδοσιακής παραγωγής υδατοκαλλιέργειας μέσω του εκσυγχρονισμού και της καινοτομίας των υφιστάμενων τεχνολογιών και εγκαταστάσεων εκτροφής, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης των περιβαλλοντικών οφελών της ιχθυοκαλλιέργειας.
- Αύξηση της παραγωγής άλλων ειδών ιχθύων, ιδίως των αρπακτικών ψαριών, μέσω της δημιουργίας νέων, σύγχρονων και φιλικών προς το περιβάλλον ιχθυοτροφείων.
- Αύξηση του φάσματος των μεταποιημένων ιχθύων γλυκού νερού για την τσεχική αγορά, εκσυγχρονισμός, καινοτομία και συγκέντρωση της ικανότητας μεταποίησης.
- Στήριξη της μεγέθυνσης και της ανάπτυξης των τεχνολογιών RAS, δημιουργία συνθηκών για επενδυτές από τη γεωργία και τη βιομηχανία τροφίμων, με τη χρήση απορριπτόμενης θερμότητας από εγκαταστάσεις βιοαερίου.
- Εκσυγχρονισμός, καινοτομία και συγκέντρωση της ικανότητας μεταποίησης, στήριξη νέων μονάδων μεταποίησης (π.χ. κοκκινόψαρο = Clarias και ουδέτερο τιλάπια), συνεργασία με επιστημονικά ερευνητικά ιδρύματα, προώθηση των προϊόντων στο κοινό.
Πηγή: MNSPA
Αντίκτυπος της υδατοκαλλιέργειας στην οικονομία, την αγορά τροφίμων και την αγορά εργασίας της χώρας
- Η συνολική οικονομική κατάσταση του τομέα της υδατοκαλλιέργειας επαρκεί για να λειτουργήσει ο τομέας με σχετικά βιώσιμο τρόπο.
- Η κυρίαρχη χρήση της εγχώριας παραγωγής είναι οι εξαγωγές ζώντων ιχθύων, οι οποίες σταδιακά αυξήθηκαν από 40 % σε 50 %.
- Στην Ευρώπη, η Τσεχική Δημοκρατία δεν έχει ανταγωνισμό στην εξαγωγή ιχθύων γλυκών υδάτων. Το ποσοστό των νωπών ψαριών αυξήθηκε σημαντικά, κυρίως εις βάρος των μεταποιημένων ιχθύων. Σημαντικό οικονομικό στοιχείο της τσεχικής παραγωγής αλιείας είναι η εξαγωγή ζώντων ψαριών, ιδίως κυπρίνου. Ο κυπρίνος είναι ένα περιφερειακό τρόφιμο για την Κεντρική Ευρώπη. Εξάγεται κυρίως σε γειτονικές χώρες και εν μέρει στη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ιταλία. Η ποσότητα κυπρίνου που εξάγεται στη Γερμανία και τη Σλοβακία μειώνεται εδώ και πολύ καιρό. Ενώ η κατάσταση των εξαγωγών προς την Πολωνία παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις. Η ιδιαιτερότητα αυτής της αγοράς είναι η απαίτηση για ελαφρώς λυμένο ψάρι (1.2 έως 1,8 kg), το οποίο βρίσκεται σε μικρότερη θέση αλλού στην Ευρώπη. Οι κτηνοτρόφοι έχουν προσαρμόσει τα σχέδιά τους για τα αποθέματα ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της πολωνικής αγοράς.
- Η κατανάλωση ψαριών στην Τσεχική Δημοκρατία είναι πολύ χαμηλή (2021: 5,6 kg/κατά κεφαλήν/έτος) και σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο (20,2 kg ανά άτομο ετησίως) ή τον μέσο όρο της ΕΕ (25,1 kg ανά άτομο ετησίως). Ο σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη χαμηλή κατανάλωση ιχθύων είναι το μικρό μερίδιο των μεταποιημένων ιχθύων στην εγχώρια αγορά. Οι πελάτες προτιμούν να αγοράζουν ζωντανά ψάρια, τα οποία είναι εγγυημένα νωπά και οικονομικώς αποδοτικά.
- Το ειδικό τμήμα της αγοράς είναι η παραγωγή διακοσμητικών μορφών ψαριών, χρυσού σφαγίου, κυπρίνου koi, χρωματισμένων μορφών της σύγκρουσης, κοινά κράνη, μεγάλοι μοναχοί, μαργαριτάρια αχλάδια κ.λπ.
- Η κυρίαρχη προτίμηση κυπρίνου, ιδίως κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, εγκαταλείφθηκε με πολύ αργούς ρυθμούς και οι άνθρωποι αρχίζουν σταδιακά να προτιμούν τα ψάρια που μεταποιούνται, ιδίως κατά τη διάρκεια του έτους.
- Η εμπορία των ψαριών είναι ακόμη πιο έντονη κατά τους εαρινούς μήνες μετά την εαρινή συγκομιδή των λιμνών του θαλάμου. Οι πωλήσεις αυτές δημιουργούν συνεχή χρηματοδότηση και βελτιώνουν τις ταμειακές ροές. Η εμπορία ιχθύων από συστήματα ροής και RAS πραγματοποιείται κατά το μάλλον ή ήττον συνεχή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
- Η τσεχική αγορά παραγωγής αντιμετωπίζει βαθύτερη επαγγελματοποίηση στους τομείς της διαχείρισης ταμειακών ροών, της οικονομίας της κυκλοφορίας, της επικοινωνίας μάρκετινγκ (ιδίως στο επιγραμμικό περιβάλλον) και της διαχείρισης των σχέσεων με τους πελάτες. Αντιθέτως, διαθέτει εμπειρογνωμοσύνη στον τομέα της ιχθυοκαλλιέργειας και υψηλής ποιότητας πανεπιστημιακό υπόβαθρο. Η τιμή των ιχθύων γλυκού νερού επηρεάζεται από τις τιμές των εισαγόμενων ανταγωνιστικών προϊόντων, το κόστος εκτροφής, τα είδη ιχθύων και τη μεταποίηση. Η οικονομία της κυκλοφορίας, σε συνδυασμό με οικονομίες κλίμακας και υψηλής ποιότητας τεχνογνωσία, έχει θετικό αντίκτυπο στη μείωση των τιμών. Η συγχώνευση/σύνδεση με συνεταιρισμούς πωλήσεων/διανομής και μεταποίησης μπορεί επίσης να συμβάλει στην αύξηση της αποδοτικότητας.
Πηγή: MNSPA
Προκλήσεις και ευκαιρίες
- Απειλές για τους παραδοσιακούς πόρους παραγωγής λόγω της κλιματικής αλλαγής και των αρνητικών επιπτώσεων επιλεγμένων οργανισμών.
- Τη διατήρηση της παραδοσιακής υδατοκαλλιέργειας, η οποία επιτελεί κυρίως παραγωγικές αλλά και μη παραγωγικές λειτουργίες.
- Χαμηλή διαφοροποίηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων των παραγωγών και μειωμένη ικανότητα αντιστάθμισης των διακυμάνσεων στην παραγωγή και την εμπορία.
- Η υψηλή εξάρτηση της εγχώριας παραγωγής από τις παραδοσιακές μορφές γεωργίας και το χαμηλό μερίδιο των εγκαταστάσεων ανακυκλοφορίας στην παραγωγή.
- Χαμηλή κατανάλωση ιχθύων γλυκού νερού.
- Χαμηλή ευαισθητοποίηση των καταναλωτών σχετικά με τα οφέλη της κατανάλωσης ψαριών εγχώριας παραγωγής.
- Υψηλή εξάρτηση της εγχώριας παραγωγής από τις εξαγωγές.
- Μικρός όγκος περαιτέρω επεξεργασμένης παραγωγής και κατανάλωσης μεταποιημένων προϊόντων με υψηλότερη προστιθέμενη αξία.
- Ο υψηλός διοικητικός φόρτος για τους παραγωγούς στον νομοθετικό τομέα και για τη λήψη επιδοτήσεων και αντισταθμιστικών πληρωμών.
- Υψηλός διοικητικός φόρτος και εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία κατασκευής νέων λιμνών.
- Χαμηλή κάθετη και οριζόντια ολοκλήρωση και οργανώσεις παραγωγών και αγορών.
- Απειλές για τη βιολογική ποικιλότητα των αυτόχθονων ειδών ιχθύων και άλλων οργανισμών που συνδέονται με το νερό.
- Χαμηλότερα επίπεδα καινοτομίας σε σύγκριση με τους ανταγωνιστικούς τομείς.
- Διαφοροποίηση του εισοδήματος — συμπλήρωση της παραγωγικής λειτουργίας με δευτερεύουσες δραστηριότητες (αλιευτικός τουρισμός, οικολογικός τουρισμός κ.λπ.) και προώθησή τους.
- Επενδυτική πολιτική με στόχο την κατασκευή και την ανανέωση ιχθυοδεξαμενών, τις εγκαταστάσεις ιχθυοκαλλιέργειας και μεταποίησης, την τεχνολογική καινοτομία, την προώθηση της ανταγωνιστικότητας και της ανθεκτικότητας των αλιευτικών επιχειρήσεων.
- Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων μέσω αποζημίωσης για μη παραγωγικές λειτουργίες και αποζημίωσης για ζημίες που προκαλούνται από θηρευτές ιχθύων, υγιείς μορφές εκτροφής.
- Ανάπτυξη της παραγωγής ιχθύων σε ελεγχόμενο περιβάλλον, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων ανακυκλοφορίας.
- Δημιουργία οργανώσεων παραγωγών.
- Αξιοποίηση της τρέχουσας χαμηλής κατανάλωσης, της αυξανόμενης αγοραστικής δύναμης και της τάσης προς υγιεινούς τρόπους ζωής για αύξηση της ζήτησης για αλιευτικά προϊόντα γλυκού νερού, με έμφαση στην ποιότητα και την απλότητα.
- Εξίσωση και αύξηση της κατανάλωσης οικιακών ψαριών γλυκού νερού καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
- Διανομή μεταποιημένων ιχθύων μέσω επιχειρηματικών αλυσίδων και επιχειρηματικών διεξόδων υψηλής ποιότητας και υψηλής ποιότητας, κυρίως ως νωπά/διατηρημένα με απλή ψύξη ψάρια και προϊόντα.
- Προώθηση των πωλήσεων ιχθύων και προϊόντων αλιείας μικρής κλίμακας.
- Εισαγωγή νέων προϊόντων από ψάρια με υψηλή προστιθέμενη αξία (π.χ. εμφιαλωμένα προϊόντα).
- Χρήση τεχνολογιών που μειώνουν τις αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
- Αύξηση της ελκυστικότητας και της ευαισθητοποίησης όσον αφορά την υδατοκαλλιέργεια και τα προϊόντα της, καθώς και πληροφορίες σχετικά με τα περιβαλλοντικά οφέλη της υδατοκαλλιέργειας γλυκών υδάτων.
- Συνεργασία με επιστημονικά ιδρύματα, προώθηση της εκπαίδευσης, της επιστήμης και της έρευνας στον τομέα της αλιείας, της καινοτομίας και της εισαγωγής νέων τεχνολογιών, της έρευνας και της εφαρμογής των αποτελεσμάτων της, ιδίως στους ακόλουθους τομείς:
- σχετικά με τη διαχείριση των ιχθυοδεξαμενών υπό το πρίσμα της κλιματικής αλλαγής και την εφαρμογή των αποτελεσμάτων στις αλιευτικές επιχειρήσεις.
- σχετικά με τη διαχείριση των ιχθύων και την καινοτομία στην ιχθυοκαλλιέργεια, τη μεταποίηση και την εμπορία.
- σχετικά με τις ασθένειες και την πρόληψη της γενετικής διάβρωσης πληθυσμών αυτόχθονων ειδών ιχθύων (ορθές τεχνικές για την εισαγωγή αυγών και ιχθυδίων)
- σχετικά με την αποτελεσματική τεχνητή αναπαραγωγή και εκτροφή των πρώτων σταδίων του χελιού.
- Βελτίωση της ιχνηλασιμότητας των προϊόντων υδατοκαλλιέργειας.
- Περαιτέρω ενίσχυση της ανθεκτικότητας των επιχειρήσεων στην παγκόσμια αλλαγή.
- Εμβάθυνση της συνεργασίας με τις αρχές διατήρησης της φύσης (σχέση μεταξύ οικονομικών συμφερόντων και συμφερόντων διατήρησης της φύσης).
Πηγή: MNSPA
Απασχόληση και αριθμός επιχειρήσεων
413 επιχειρήσεις παραγωγής προϊόντων υδατοκαλλιέργειας
Πηγή: MNSPA
Multi-annual National Strategic Plans for the development of sustainable Aquaculture
Relevant Authorities
Applicable Legislation
- Νόμος αριθ. 99/2004 για την αλιεία, την άσκηση των αλιευτικών δικαιωμάτων, τους ιχθυόπλακες, την προστασία των θαλάσσιων αλιευτικών πόρων και την τροποποίηση ορισμένων νόμων (νόμος περί αλιείας)
- Διάταγμα αριθ. 197/2004 για την εφαρμογή του νόμου αριθ. 99/2004 σχετικά με την αλιεία, την άσκηση των αλιευτικών δικαιωμάτων, τους ιχθυόπλακες, την προστασία των θαλάσσιων αλιευτικών πόρων και την τροποποίηση ορισμένων νόμων (νόμος περί αλιείας)
- Νόμος αριθ. 154/2000 περί αναπαραγωγής, αναπαραγωγής και καταγραφής του ζωικού κεφαλαίου και τροποποιήσεως ορισμένων συναφών νόμων (νόμος περί αναπαραγωγής), όπως τροποποιήθηκε
- Διάταγμα αριθ. 136/2004 για τον καθορισμό των λεπτομερειών αναγνώρισης και καταγραφής των ζώων και της καταγραφής των εκμεταλλεύσεων και των προσώπων που προβλέπονται στον νόμο περί αναπαραγωγής
- Διάταγμα αριθ. 370/2006 σχετικά με τα επαγγελματικά μαθήματα για την άσκηση ορισμένων επαγγελματικών δραστηριοτήτων στον τομέα της κτηνοτροφίας και της εκτροφής
- Διάταγμα αριθ. 72/2017 σχετικά με τους ζωικούς γενετικούς πόρους
- Διάταγμα αριθ. 448/2006 για την εφαρμογή ορισμένων διατάξεων του νόμου περί αναπαραγωγής
- Νόμος αριθ. 246/1992 για την προστασία των ζώων από τη βάναυση βία, όπως τροποποιήθηκε
- Νόμος αριθ. 166/1999 σχετικά με την κτηνιατρική περίθαλψη και την τροποποίηση ορισμένων συναφών πράξεων (κτηνιατρικός νόμος)
- Νόμος αριθ. 114/1992 για την προστασία της φύσης και του τοπίου
Κατά την προετοιμασία αλιευτικών κατασκευών (σύμφωνα με τον νόμο για τους υδάτινους ταμιευτήρες που προορίζονται για ιχθυοκαλλιέργεια):
Applicable Procedures
Other Relevant Documents
National associations and networks
Relevant Websites
Contact Details
Κ. Petr Chalupa, προϊστάμενο της μονάδας αλιείας και μελισσοκομίας
- Ταχυδρομείο
- Αριθ. τηλεφώνου: + 420 221 812 575